Week negen

Door de drukte is deze keer de blog wat later online en ook wat korter als anders.
Veel lees plezier!

Zondag 9 September
Itepela

Gedurende de nacht voel ik meerdere ratten over mij heen rennen. Als ik ze allemaal wegjaag heb ik helemaal geen nachtrust. Ik laat ze maar rennen, soms zucht ik even diep als ze voor mijn gezicht zijn, dat maakt dat ze weg rennen.
Als de zon op komt bereiden we ons voor op het beklimmen van de berg.
Pedro vertelt dat hij diverse ratten uit zijn hangmat heeft gelanceerd naar beneden. Arme Casimo, hij lag onder Pedro te slapen en heeft een dubbele portie ratten gekregen.
De wc buiten is niets meer dan een, voor mij, halfhoog grasschermpje. Iedereen kan duidelijk zien dat de wc bezet is als ik daar ben, spaart weer roepen dat het bezet is.
Om zes uur vertrekken we. Pedro en Casimo hebben weer een hoog tempo en de rest van ons doen hun best het bij te houden.
De berg is erg steil. Met regelmaat moeten we met handen en voeten de berg omhoog klimmen. Veel stukken zijn door de lokale bevolking plat gebrand er zijn veel zwarte stompjes, wat ooit bomen waren, en overal is as. De as maakt de grond glad en het maakt je ontzettend vies als je er op handen en voeten doorheen moet klimmen.
Het tempo is hoog. Op de helft van de berg wordt mijn rugzak te zwaar, de pauzes zijn kort en ik krijg niet de kans om mijzelf genoeg op te laden. Pedro neemt mijn rugzak over en ik neem zijn kleine rugzak.
Net over de helft raakt ons water op. Ieder heeft vanuit Itepela twee liter gezuiverd water meegenomen door het gewicht konden we niet meer meenemen maar het is niet genoeg.
Casimo, de man met de meeste energie, gaat op onderzoek uit. Tijdens het wandelen en klimmen hebben we een waterstroom gehoord onder de rotsen. Misschien is er ergens een opening zodat we daar water kunnen bijvullen.
Na vijf minuten al is Casimo terug en heeft een plek gevonden om water bij te vullen.
Het is een klein watervalletje, precies goed om de flessen te vullen.
Tijdens onze klim komen we terecht in een veld vol braamstruiken! Met mijn kapmes komen we een heel eind maar als nog zit ieder steeds vast met zijn of haar tas en kleding. We komen met veel krassen en kleine sneetjes uiteindelijk uit het veld. Nog een laatste pauze voor we de top bereiken. Ondertussen is mijn tas al een aantal keer gewisseld tussen Pedro en Daniel, het is erg zwaar! Deze pauze had ik echt nodig, met veel moeite weet ik mijzelf de laatste twintig meter naar boven te slepen. Al enige tijd moesten de anderen stoppen om op mij te wachten. Het tempo is voor mij veel te hoog!
Na eindelijk een wat langere pauze is het tijd om het laatste stuk te klimmen.
Om elf uur bereiken we de top. De langste pauze was een kwartiertje, de meesten waren vijf minuten. We zoeken een hoge rots uit om op te zitten. Na een lunch doet ieder iets voor zichzelf. Sommigen dutten in de zon of lezen een boek. Ik lees de bijbel en bid tot God, een mooie plaats om dat te doen!
Na een half uurtje rusten gaan we weer naar beneden. Omdat het erg stijl is is de afdaling net zo vermoeiend als de klim. Sommige stukken zijn niet te lopen, vaak zijn het de stukken waar we op handen en voeten naar boven moesten. Op die plekken glijden we naar beneden, het is uitkijken dat je niet doorschiet en van de berg af vliegt. Vaak is het mikken op een boom, stronk of bast houden aan een grote tak.
Onderaan de berg ben ik toe aan een pauze, mijn benen trillen helemaal. Blijkbaar ben ik weer de enige die een pauze moet hebben! Om half twee bereiken we de voet van de berg en gaan we naar het mini dorpje om de mensen dag te zeggen. Als ik dat geweten had, had ik een aantal kilo's uit mijn rugzak hier gelaten!
Als afscheid heeft het gezin dat onze gastgever was een maaltijd voorbereid. We krijgen chima samen met kleine gekookte visjes en gemarineerde vogeltjes. De vogeltjes zijn erg klein en zijn geplukt en dan in de pan gegooid. Pedro is gek op de vogeltjes, hij pakt ze één voor één en stopt ze in zijn geheel in zijn mond. Als hij zijn kaken sluit hoor je alle botten breken, hij zegt dat de ingewanden het lekkerst zijn. Ik houd het liever bij de chima!
Daniel doet vrolijk met Pedro mee, samen genieten ze van de maaltijd. Ariel had genoeg van de vogeltjes na dat ze er één gegeten had.
Om twee uur marcheren we terug naar Itepela. Het is een echt mars tempo want we moeten terug zijn voor het donker wordt. We hebben drie uur de tijd! De heenreis was twee en een half uur in hoog tempo en heuvel afwaarts, nu gaat de weg omhoog!
Na twee uur in mars tempo gelopen te hebben en sommige stukken te hebben gejogd om de rest bij te houden ben ik echt aan het einde van mijn latijn. Pedro vraagt of ik een pauze wil hebben maar ik weet dat we dan niet door het grasland komen voor het donker.
Als het donker wordt is dat het jacht terrein van hyena's, luipaarden, leeuwen, slangen en nog vele andere dieren. Ik geef aan dat ik nog wel even verder kan maar eigenlijk kan ik dat niet. Ik besluit een gesprek aan te gaan met Ariel. We hebben het over het geloof, kerken, christenen, leven als zendeling en vaders en moeders hebben binnen je geloofsgemeenschap. En voor ik het weet staan we midden in het dorp, we hebben het gehaald! Als we bij Pedro zijn huis aankomen is het net donker, Ariel en Daniel gaan richting het huis van Geraldo en Casimo gaat naar zijn eigen huis. Pedro neemt een douche in zijn huis en ik in het gasten verblijf. De as kleeft aan mijn lichaam, het zit overal en ik moet flink schrobben wil ik weer schoon worden. De zeep prikt in alle krassen, sneetjes en schaafplekken. De shampoo kleurt van wit naar oranje met grijs van de as en het stofzand.
Tijdens het douchen bedenk ik mij de vraag: zal ik het volgende keer weer doen? Mijn antwoord is snel: Jazeker!


Maandag 10 September
Itepela

Omdat ik gisteren geen tijd heb gehad om mijn blog online te zetten, doe ik dat vandaag. Een uur lang probeer ik mijn blog online te zetten maar de website wordt niet geheel geladen en daardoor kan ik mijn blog niet online zetten! Ik stuur mijn blog naar mijn moeder via email. En binnen enkele minuten staat mijn blog online! Bedankt mam!
Ook deze ochtend is er weer een bijbelstudie, de chilenen maken er altijd een goede studie van en de studenten blijven scherp door de vragen die chilenen tussendoor stellen.
Vandaag is het Christian zijn beurt om les te geven over lassen. Hij is zelf professioneel lasser en weet daarom erg veel over dit onderwerp. Ook voor Pedro is er weer enorm veel te leren van Christian!
Vandaag dus geen timmerschool voor de studenten. Ik ben de hele dag zoet met het voorbereiden van het volgende project. Voor het nieuwe project, een klein tafeltje, is het de bedoeling dat de studenten werken met een werktekening en de maten aanhouden die voorgeschreven zijn. Vandaag maak ik de werktekeningen, het is een precisie werk! In mijn gedachten moet ik elk onderdeel dat ik teken ook visualiseren en na gaan of dat wat ik teken ook mogelijk is! Op papier is natuurlijk alles mogelijk maar de studenten moeten het in het echt kunnen bouwen. Als ik een foutje maak in de tekening maken alle studenten fouten tijdens de constructie, dat geeft natuurlijk frustratie en het is zonde van hun arbeid, ook bestaat de kans dat we dan veel kostbaar hout verliezen.
In de middag arriveren er nog twee studenten uit Lichinga, Jan heeft ze gestuurd. Zij doen mee met de lessen over lassen en gaan daarna beginnen met de timmerschool. Dat maakt we nu twaalf studenten hebben!
Ariel is vandaag ook weer aanwezig op het terrein, zij gaat de luchtfilter van haar auto vervangen en de schade herstellen die de ratten hebben veroorzaakt.
's avonds laat Pedro een schaap slachten, hij heeft te veel schapen van het mannelijke geslacht. Casimo slacht en stript het schaap. Pedro geeft aanwijzingen wie welk stuk vlees krijgt. Zelf houd hij de poten en op mijn verzoek de ribben. Want gegrilde ribben kunnen ook heel lekker zijn!
Met mijn kapmes hakt Pedro het vlees in stukjes om ieder gezin rond om zijn huis iets te kunnen gegeven. Pedro vind het maar wat leuk om met zo'n scherp kapmes te werken!


Dinsdag 11 September
Itepela

Deze ochtend is het Sergio zijn beurt om de bijbelstudie te geven. Hij maakt er altijd een toneelstukje van en dat is erg leuk om te zien! Jammer genoeg zijn er veel studenten afwezig. Allemaal last van hun ogen en hoofdpijn. Zij vonden het gisteren niet noodzakelijk om de veiligheidsaanwijzingen van Christian op te volgen en hebben steeds in het felle licht van het lassen gestaard. Christian heeft ze er telkens op geattendeerd dat ze dat niet moeten doen, maar ze wilden niet luisteren.
Vandaag gaat de cursus lassen weer verder. Christian had te veel te vertellen en het lukte niet om dat in één dag te proppen. Dit komt mij goed uit want de werktekeningen zijn nog niet af! Ik volg Christian zijn theorie les over lassen, hij vertelt in het portugees en Pedro vertaalt het naar het chiyao. Gelukkig tekent Christian veel en kan ik ondanks de taalbarrière toch nog volgen.
Voor de praktijkles heb ik helaas geen tijd want de tekeningen moeten vandaag echt af.
In de middag komt Daniel langs, hij wil even gebruik maken van mijn Ipad om zijn email te lezen. Hij verwacht een mailtje met een datum van vertrek. Hij vliegt binnenkort namelijk naar Nampula. Hij is niet zo blij met de datum van vertrek. Zijn vliegtuig vertrekt zaterdag al vanuit Lichinga! Hij begint hier net te aarden en vind het hier super leuk, hij wil nog helemaal niet weg! Maar helaas voor hem is de ticket al geboekt!
Daniel moet vrijdag in Lichinga zijn om zijn plaats in het vliegtuig te garanderen, vaak verkoopt de vliegmaatschappij meer tickets dan er plaatsen zijn in het vliegtuig!
Ik moet ook vrijdag in Lichinga zijn om mijn visum te verlengen, dan kunnen we samen gaan. Samen gaan we naar Ariel om te vragen of zij ons zou willen brengen. Gelukkig wil Ariel ons wel brengen, wij betalen haar benzine kosten. Het alternatief was reizen via chappa, de overvolle mini busjes waarbij je nooit zeker weet wanneer de aankomt en of je onderweg stil komt te staan omdat er iets stuk is aan het busje.
Meerdere mensen heb ik ondertussen de werktekeningen laten zien maar iedereen vind het erg moeilijk te zien wat nu wat is. Ik wil elk onderdeel zijn eigen kleur geven. Pedro en Aldenice hebben geen kleuren, dus vraag ik het aan Ariel. Zij heeft pennen met diverse kleuren inkt, die kan ik goed gebruiken! De tekeningen zijn nu een stuk duidelijker!
Helaas mis ik nog steeds één tekening, tot nu toe heb ik niet genoeg tijd gehad om deze te maken. Gelukkig kunnen de studenten morgen al wel met de andere tekeningen aan de slag.

Woensdag 12 September
Itepela

's morgens wordt ik wakker van de regen. Eerst zijn het maar een paar druppen, langzaam worden het er meer. De druppels raken de grond en het stof van de aarde begint door de lucht te dwarrelen. Het wordt benauwd door het stof. Na een half uur begint het echt te regenen en het stof wordt uit de lucht gehaald, een heerlijk frisse geur komt er voor in de plaats. Het water gutst aan alle muren naar binnen. In mijn slaapkamer is alles nat behalve mijn kleding en het bed, eigenlijk alles wat ik in de kamer heb is droog. De wanden en vloeren in het hele huis zijn nat. Na de bui komt Pedro kijken of alles goed is, hij is blij maar ook verbaasd dat alle spullen nog droog zijn.
Na het ontbijt geven de chilenen weer de ochtend bijbelstudie.
Dan gaat de helft van de klas verder met de hamer. De studenten die de hamer afhebben kunnen beginnen aan het volgende project.
Zij krijgen van mij les in het lezen van een werktekening. Voor hen is het voor het eerst dat ze zoiets zien. Gelukkig zwerven hier veel onafgemaakte stoelen rond, die kan ik mooi gebruiken om de tekeningen duidelijk te maken. Het zijn immers alleen lijnen op papier.
Ik speel een spel met ze. Ik wijs een deel aan en zij moeten vertellen hoe groot het is door het deel op de tekening op te zoeken en de maat erbij te zoeken. Eerst is het moeilijk maar aan het einde van de les vinden ze het een leuk spel en gaat het makkelijk.
Ariel is minder blij, zij houd niet van schaven en voor dit project moet er veel geschaafd worden! Maar ze kijkt wel uit naar het eindresultaat en dat is natuurlijk belangrijk!
Als middag eten hebben Aldenice en Sicilia brood en oliebollen gebakken! Lekker!
Na de lunch gaat de school weer verder. Ik houd vooral de snelle jongens in de gaten. Danillo maakt een fout en moet daarom opnieuw beginnen met schaven, de andere jongens zijn onder de indruk en plots gaat het werktempo omlaag! Er word meer tijd genomen om te meten en te kijken of ze niet teveel er af schaven, zo hoort het!
Vandaag zijn Pedro en ik gespitst op de jongens die steeds uit de school lopen of die niet door werken. Ook nu word er gekeken door de rest en valt het kwartje dat het nu een echte school is! De groep jongens die met de hamer bezig is wordt steeds geplaagd door Pedro, alles wat te klein geschaafd is gooit hij weg en die onderdelen moeten ze opnieuw maken want te kleine onderdelen zijn niet bruikbaar.
Van Ariel krijg ik te horen dat Christian en Sergio risk willen spelen tegen Ariel en mij. En dat ik een schep moet mee nemen om mijn graf te graven. Tot nu toe hebben Ariel en ik steeds gewonnen van hen, en ik vertrouw er op dat dat weer gaat gebeuren! Maar vanavond gaat dat niet lukken want Sicilia en Aldenice bereiden speciaal voor mij spareribs voor, dat kan ik natuurlijk niet voorbij laten gaan!
Morgen neem ik de uitdaging op en neem ik een schep mee om risk te spelen.

Donderdag 13 September
Itepela

In de vroege morgen is Pedro al druk in de weer om de hekken van de stal te verstevigen.
Hij is de hele ochtend daarmee bezig en ik begeleid de studenten.
Bakar gaat heel goed met school maar ook in de kerk. Hij heeft besloten voortaan Jezus te volgen! Ook vandaag levert hij mooi werk af maar helaas voor hem heeft hij een foutje gemaakt tijdens het meten en is alles één millimeter te klein! Hij zal het opnieuw moeten maken met de juiste afmetingen.
In de middag gaan we naar het huis van Geraldo voor een vergadering. Na de mededelingen geeft Geraldo het woord aan de Chilenen. Zij vertellen wat ze beleefd hebben tijdens hun outreach hier in Itepela. Aan het einde geven ze ieder van het team een zegen mee en spreken hun dank uit.
Dan zegenen we Daniel, hij vertrekt zaterdag naar Nampula.
Ook ik krijg een zegen mee omdat ik morgen naar Lichinga ga om mijn visum te verlengen.
Ik blijf daar, Aldenice en Pedro gaan weer naar huis. Het avond eten bestaat uit soep gemaakt door de chilenen. Tijdens de maaltijd spelen Ariel, Sylvia, Daniel, Sergio, Christian en ik risk. Ik blijf wordt gezien als het grootste gevaar net als Ariel. Ariel is er als eerste uit, dan Christian en dan ik. Sergio is dit keer de grote winnaar!
Daniel en Sergio begeleiden mij weer terug naar het terrein van Pedro en Aldenice. Tijdens de wandeling hebben we goeie gesprekken over het geloof.


Vrijdag 14 September
Itepela/Lichinga

Om zes uur in de ochtend vertrekken Ariel, Pedro, Daniel en ik naar Lichinga.
Pedro heeft een bijeenkomst geregeld voor de kerk. Die mensen komen per chappa naar Lichinga. De bijeenkomst gaat over het houden van een christelijke unjagu.
Als we in Lichinga zijn gaan we gelijk naar het trainingscentrum waar we door iedereen hartelijk begroet worden.
Frank is er ook, wij gaan samen naar de immigratie dienst voor het verlengen van mijn visum. Bij de immigratie dienst vertellen ze dat ze een kopie van de brief nodig hebben die Frank aan het begin van mijn reis al bij ze heeft ingeleverd. En dat Frank een nieuwe brief moet schrijven voor het verlengen van mijn visa. De brief moet geheel foutloos zijn, het is veel werk om zo'n brief te maken! Frank wil graag weten wat de volgende stappen zijn maar dat willen ze niet uitleggen want je hebt eerst de brief nodig!
Frank moet nog boodschappen doen, dat komt goed uit want dat heb ik ook nodig. Ik heb aan Aldenice een boodschappen lijstje gevraagd zodat ik die dingen kan kopen die nodig zijn. Dan zijn niet alle kosten van het eten voor Pedro en Aldenice.
Op het lijstje staat gemalen koffie maar op dit moment is er geen gemalen koffie in Lichinga, alle winkels hebben het niet!
Frank moet nog wat kleine dingetjes aan zijn auto repareren voordat hij het laat keuren.
Het is weer veel wachten want de monteur die de elektronica doet is niet aanwezig maar Frank kan hem wel bellen. Na een ruime tijd wachten komt de man en na tien minuten is het probleem verholpen.
Terug op trainingscentrum zijn er planken van vijfmeter die we moeten zagen voor twee lattenbodems. Gelukkig is Jonathan mee met de kerk. Hij was vorig jaar een student van de timmerschool en hij wil graag de planken in stukken zagen voor de lattenbodem.
Ariel heeft haar taken in Lichinga afgerond, zij gaat terug naar Itepela, ik ben niet meer nodig hier en ik heb nog dingen te doen in Itepela dus ik ga met haar mee.


Zaterdag 15 September
Itepela

Om zeven uur is er ontbijt, Aldenice heeft weer eieren gebakken voor ons!
De eerste studenten zijn ook al aanwezig. Een aantal studenten moet vandaag verder werken omdat ze achterstanden hebben. Dat houd in dat ik ook extra moet werken om hen te begeleiden. Bakar is deze ochtend vroeg vertrokken naar Lichinga. Hij heeft bericht gekregen dat er ingebroken is in zijn huis!
Ik heb een achterstand in emails, die werk ik vandaag ook bij.
Aan het einde van de iddag heb ik nog een beetje tijd om aan deze blog te werken en dan is de dag alweer voorbij.