Week acht

Ook deze week heb ik niet stil gezeten en is er weer een weekbericht vanuit Itepela!
Omdat ik niet graag stil zit en veel werk te doen heb hier, is het deze week niet mogelijk geweest om meer dan tien uur aan dit verslag te werken. Daarom ben je deze week wat sneller klaar met lezen dan de andere weken.
Gods zegen!

Zondag 2 September
Itepela

Ik ben bezig met het maken van een sjofar. De hoorn is voor de helft mooi geribbeld en de andere helft is niet mooi. Ik wil de hoorn voor de helft glad maken zodat het er mooier uit ziet. Met een metaal vijl begin ik eerst met het grove werk.
Om negen uur begint de dienst, de aanbidding is weer erg traag en het lijkt als of iedereen nog half slaapt.
Na de aanbidding is het mijn beurt. Pedro heeft mij gevraagd om te preken.
Ik spreek over de tempel van God en over ons lichaam dat nu de tempel van God is.
Voor de mensen hier iets compleet nieuws. Het oude testament wordt hier niet gebruikt want de vertaling is nog niet beschikbaar, alleen voor het nieuwe testament.
Tijdens de preek zie ik dat God de mensen bewust maakt van wat er gesproken wordt.
De preek is kort maar krachtig, veel mensen zijn aangeraakt. Nu is het aan hen om samen met Jezus hun tempel op te bouwen en schoon te maken.
Na de dienst gaat Ariel naar de timmerschool. Afgelopen vrijdag heeft ze niet verder kunnen werken aan haar hamer, dus wil ze nu graag die tijd inhalen.
Ik wil graag verder werken aan mijn hoorn en verplaats mijn werk ook naar de school.
Pedro moet ook weer aan het werk. Er zijn weer diverse klanten voor laswerkzaamheden!
Vanuit de school kan je de stallen van de koeien zien. Grappig is als de koeien het beu zijn om te wachten op de herder, dat ze over het hek springen om te gaan grazen. Ze doen het niet altijd, alleen als de herder aan de late kant is en ze niet meer willen wachten! Één voor één springen ze dan over het hekje, soms beuken ze ook het hek bij de deur omver. Ook leuk is om de herder dan te zien rennen!
In de avond spreek ik met Pedro de schooldag van morgen door zodat we goed op elkaar zijn afgestemd.


Maandag 3 September
Itepela

Christian is vandaag aan de beurt om bijbelstudie te geven. Het hoofdstuk over de schepping is behandeld en hij heeft een enorme vragen lijst voor de studenten.
Na de studie gaaf ik de sjofar aan Christian, ik heb het gevoel dat hij daar goed mee zou kunnen omgaan. Hij vind het helemaal geweldig! Hij blaast en blaast maar krijgt er geen geluid uit! Logisch, want zo eenvoudig is het niet. Hij besluit de rest van de dag te gaan oefenen.
Na de studie geef ik les over het bewaren en opslaan van hout. Pedro geeft aansluitend een tour over zijn terrein en laat de studenten zien hoe hij zijn hout bewaard en geeft de studenten de kans om te vertellen hoe het beter kan, want Pedro bewaard zijn hout niet op de juiste manier.
De studenten werken weer verder aan de hamer, veel hebben zoveel geschaafd dat de plankjes veel te dun zijn geworden om er een hamer van te maken, zij moeten opnieuw beginnen.
Tijdens de praktijklessen hebben we vaak muziek aan. Dit keer laat ik dance muziek uit mijn Jambox klinken. Het is grappig te zien hoe de studenten op de muziek reageren, al dansend schaven ze de planken!
In de middag is het tijd voor een vergadering van het team. Ik verkies om bij de studenten te blijven omdat ze erg veel vragen hebben en niet verder kunnen als er geen leraar is.
Na de vergadering vertelt Pedro wat hij heeft gedeeld in de vergadering.
Pedro zijn idee is om een echte meubelmakerschool te beginnen. Hij droomt van een gebouw met meerdere lokalen en een goede docent. Hij denkt dat ik daar geschikt voor ben en vertelt dat het gaaf zou zijn als ik de mogelijkheid zou hebben om officieel papieren te hebben zodat de school ook door de overheid erkent zal worden.
's avonds wandelen Pedro en ik door het dorp. Gewoon om ons gezicht te laten zien en de mensen die we tegen komen te begroeten.
Pedro en ik staan even stil om met elkaar te praten als er een jongen van ongeveer acht jaar komt aanlopen. Ik herken hem, hij is erg vriendelijk en een beetje verlegen. Plots valt hij voor ons neer op de grond, hij heeft een epileptische aanval! Pedro en ik bidden voor hem en de jongen trekt weer iets bij. Er staan veel mensen te kijken waaronder de vader van de jongen. Hij wacht tot ons gebed klaar is en neemt de jongen mee naar huis. Pedro vertelt dat de jongen tijdje naar de kerk kwam, de aanvallen werden minder en het ging steeds beter met de jongen. Maar zijn vader studeert voor moslimleider en wilde dat niet meer hebben. Want christenen zorgen immers dat moslimleiders geen inkomen meer hebben! De jongen begon weer vaker de aanvallen te krijgen en nu heeft hij weer elke dag een aanval. Ze brengen hem regelmatig naar de medicijnman ook beter bekend als witchdokter, het kost erg veel geld en uiteraard helpt het niet. Maar dat is natuurlijk beter dan hem naar die christenen te laten gaan.
Pedro en ik lopen verder het dorp in, ik heb een aantal vragen over witchdokters en Pedro vertelt het één en ander. Een interessant maar verontrustend verhaal is dat witchdockters aan de mensen vertellen dat er manieren zijn om een medicijn krachtiger te maken. De witchdokters weten dat de mensen soms radeloos zijn en er letterlijk alles voorover hebben om beter te worden. Dan vertellen ze de mensen om seks te hebben met hun moeder of zuster. Of dat de witchdokter seks moet hebben met hun vrouw. De radeloze mensen doen dit dan ook om het medicijn extra kracht te geven.
Als we weer bij het huis van Pedro zijn aangekomen moet Pedro een accu opladen, met de generator, om weer een licht te hebben in zijn huis. Hij moet steeds één accu verplaatsen tussen de koelkist en het oplaadpunt van de telefoons, waar ook de lampen zijn aangesloten. De accu wordt overdag opgeladen met solar maar de accu krijgt geen kans om op te laden omdat de energie gelijk opgaat aan de koelkist of de telefoons.
Eigenlijk moet hij een extra accu hebben zodat er altijd ééntje op de lader staat en hij ze kan wisselen. Maar Pedro heeft geen geld om een nieuwe te kopen. Al zijn geld gaat op aan het hout voor de studenten, het eten van de studenten, het eten van de koeien en zijn eigen dagelijks onderhoud.


Dinsdag 4 September
Itepela

Vanmorgen werd ik gewekt door Pedro, het was al bijna tijd om les te geven! Deze ochtend was het zo rustig dat ik niet wakker werd door het gerommel van de mensen uit de buurt.
Na de bijbelstudie is het weer mijn beurt om les te geven. Dit keer gaat het over de dingen die je kan maken van hout. Ik heb heel veel plaatjes op mijn ipad, meubels, sierradendoosjes, trappen, deuren, daken, gereedschap, antieke meubels en nog veel meer! De studenten hebben veel van deze dingen nog nooit gezien, nu hebben ze tenminste een beeld van de mogelijkheden.
Dan mogen de studenten weer verder werken aan de hamer.
Ondertussen loop ik langs de werkbanken en geef de studenten tips.
Na een intensieve dag is het tijd voor ontspanning.
In het huisje van Ariel is het weer spellenavond. Sylvia, Ariel en ik spelen Phase10, het is een spannend potje maar uit eindelijk win ik!
Christian, Sergio en Ariel zijn in voor een potje risk en ik doe graag met hen mee.
Ariel en ik zijn bondgenoten en Christian en Sergio zijn bondgenoten van elkaar. Grapoig is dat Christian steeds Sergios land inpikt in plaats van mijne of die van Ariel. Logisch natuurlijk dat Ariel en ik van hen winnen. Dan maakt Ariel mij bijna in maar door erg veel geluk met de dobbelstenen weet ik het tij te keren. Ariel is moe van de hele dag werken en houd bewust een aantal kaarten achter waardoor ze veertig legers mis loopt. Ariel laat mij dit spel winnen.
Dit keer slaap ik gewoon in mijn eigen huisje. Maar omdat het te gevaarlijk is om alleen terug te lopen, lopen Sergio en Christian met mij mee.
Op straat is het stil, iedereen slaapt. En dan plots, het geluid van een sjofar! Eindelijk is het Christian gelukt! Vol trots en met een grote grijns geeft hij mij een high-five!


Woensdag 5 September
Itepela

In de vroege morgen is er al veel commotie. Pedro gaat naar Geraldo, Geraldo stuurt mensen naar Pedro, diverse telefoon gesprekken gaan over en weer. Vandaag vertrekt Pedro samen met Geraldo naar Lichinga om inkopen te doen en om te vergaderen samen met het team uit Lichinga. De commotie gaat over een auto die geregeld is om hen naar Lichinga te brengen. Als ze mee willen rijden, dan moeten ze direct er vandoor! Natuurlijk kan geen van beide onvoorbereid vertrekken en hun vrouwen helpen hen met inpakken.
Tijdens het gehaaste inpakken geef ik Pedro geld mee voor lijmtangen, hopelijk zijn ze op voorraad in Lichinga.
Na de bijbelstudie in de ochtend gaan de studenten weer aan het werk. Een redelijk aantal studenten zijn bijna klaar om de losse onderdelen aan elkaar te lijmen. Ze zijn in de race om als eerste klaar te zijn om gebruik te kunnen maken van het handje vol lijmtangen. Er zijn namelijk niet genoeg!
Steeds weer komen ze bij mij voor controle, ze mogen namelijk niet lijmen als ik mijn goedkeuring niet geef! Maar veel keur ik af, haastwerk geeft vaak geen goede kwaliteit.
Amido doet nog steeds erg zijn best, maar helaas lukt het hem steeds niet om de onderdelen van de hamer passend te krijgen. Hij vind het erg frustrerend. En ik voel met hem mee.
Ariel heeft zeeën van tijd over, haar hamer is al lang klaar. Daarom maakt ze de hamer mooier. In de steel maakt ze een houtsnijwerk, veel werk maar wel erg mooi.
Als de school uit is gaan Ariel en ik naar haar huis. Daar vinden we de chilenen natuurlijk! Zij houden vandaag een starwars marathon omdat een aantal van hen die films nog nooit heeft gezien.
Risk met twee personen is niet heel erg spannend dus spelen we een aantal andere spellen. We beginnen met skipbo, een grappig kaart spel wat een klein beetje lijkt op Phase10. Als we daarop uitgekeken zijn spelen we Bananagram een woorden spel, Ariel verbaasd over mijn engelse woordenschat. Cribbage is het volgende spel maar het hoofdreken gehalte van dit spel gaat mij te snel, na één potje stoppen we met dit spel.
In het pikkedonker lopen Ariel en ik naar het huis van Pedro en Aldenice. Er zijn verassend veel mensen op straat! Waar ze vandaan komen, geen idee. Het is alleen uitkijken dat je niet botst aangezien niemand een zaklamp gebruikt maar ook niet uit de weg gaat.
Als we bij Het huis van Aldenice zijn aangekomen spelen we samen met Aldenice een potje Spades, een mooie afsluiter van de dag!


Donderdag 6 September
Itepela

Pedro is nog steeds in Lichinga, ik draai de school vandaag weer alleen.
We hebben nog steeds te weinig lijmtangen en ik moet creatief zijn om ze bezig te houden. Amido heeft eindelijk de onderdelen voor de kop van de hamer zo geschaafd dat ze perfect op elkaar passen! Hij is helemaal blij, en met hem ben ik ook zeer blij! Hij mag verder werken aan de steel.
Bakar zit al een paar uur te wachten op lijmtangen. Dan plots komt hij naar mij toe en vraagt of hij zijn eigen lijmtang mag ophalen en gebruiken! Dat hij daar niet eerder mee gekomen is! Bakar is door Jan gestuurd naar deze school. Jan weet dat er te weinig gereedschap is en heeft hem daarom wat mee gegeven. Dus naast twee rugzakken met kleren had hij dus ook een lijmtang mee! Uiteraard mag en zelfs moet hij die gebruiken!
Ariel werkt verder aan haar kunst project, vandaag is de andere kant van de steel aan de beurt.
Tussen de middag gaat Ariel naar huis en lunchen Aldenice en ik samen.
Na de middag pauze ga ik weer aan de slag, veel studenten hebben vragen en de gehele middag ben ik bezig met het begeleiden van de studenten.
Om vijf uur is de school weer klaar voor vandaag, best zwaar van half acht tot vijf!
Ariel blijft nog één nachtje logeren. Terwijl Aldenice kookt leert Ariel mij het spel Peanuts. Het is een soort solitair voor twee personen en het gaat super snel, je kan er zelfs een beetje gek van worden vandaar ook de naar Peanuts natuurlijk.
Na het eten spelen Aldenice, Ariel en ik een paar rondes Spades en daarna Hartenjagen.
Grappig is dat Aldenice het spel lastig vind en steeds per ongeluk punten pakt. In dit spel moet je juist nul punten hebben! Ariel en ik maken er een sport van om Aldenice alle punten in het spel te geven, want als ze alle punten heeft krijgt ze nul punten en de tegenstanders krijgen veel punten erbij.


Vrijdag 7 September
Itepela

Deze ochtend ben ik vroeg wakker en om zes uur besluit ik maar om naar het huis van Pedro en Aldenice te gaan. Aldenice en Ariel zijn al wakker. Aldenice is al druk in de weer met opruimen en Ariel denkt na over wat ze de laatste keer in Lichinga heeft gekocht en hoeveel dat gekost heeft.
Na het ontbijt werkt Ariel verder aan haar hamer, iedere dag wordt het mooier.
En alle overige studenten hebben mijn hulp nodig. De hele morgen ben ik met hen in de weer. Controleren of het recht is, helpen met verlijmen, stappen uitleggen en opletten of ze het goed uitvoeren.
Het middag eten wordt geserveerd bij Geraldo thuis. Dit is omdat er bezoek komt vandaag en we gezamenlijk eten.
Victor, Frank, Dinis van het team uit Lichinga, Daniel een amerikaan op wereldreis en John Armstrong een afgezand van een grote sponsor, komen langs
John wil graag zien wat er allemaal gebeurd in Itepela. Hij is nieuwsgierig naar waar het hart van dit team naar uit gaat en waar ze financiële hulp bij nodig hebben. John heeft zelf voor lange tijd als zendeling in Afrika gewerkt en heeft veel voorbeelden en eventuele oplossingen voor de dingen waar het team hier tegenaan loopt.
John verteld veel interessante dingen waar het team hier zeker behoefte aan heeft.
Ook verteld hij dat er geld is gereserveerd voor het centrum hier in Itepela. Het team hier wist niet waarvoor ze dit geld mochten inzetten (waarom ze geen email naar John hebben gestuurd?). Nu blijkt dat ze het centrum mogen renoveren van dat geld, dat is hard nodig.
En zelfs constructies om een timmerschool op dat terrein te bouwen is mogelijk. Zelfs is het mogelijk om een aanvraag in te dienen om gereedschap te kunnen kopen, maar dat zal waarschijnlijk volgend jaar zijn.
Als John, Dinis, Victor en Frank weer naar Lichinga gaan blijft Daniel achter, hij komt ons een aantal weken gezelschap houden.

Zaterdag 8 September
Itepela

Vandaag is het plan dat we een berg gaan beklimmen. Vorig jaar kreeg ik sterk het gevoel dat God graag wil dat ik een specifieke berg beklim en daar bid. Helaas ging het vorig jaar niet door, maar dit jaar ga ik dat zeker doen!
Pedro is de hele morgen al in de weer met het regelen van mensen die mee gaan. We hebben jagers nodig om ons te begeleiden want er zijn veel wilde dieren en ook de door hen geplaatste boobytraps. Ook een aantal mannen van de kerk gaan mee met deze gebedswandeling. Ariel en Daniel gaan mee op dit avontuur en ook Sergio en Christian.
Voor Sergio en Christian is het de laatste mogelijkheid om de berg te beklimmen want volgende week vertrekt het chileense team.
Maar om Pedro moet nog meer regelen! Vandaag komen zijn jongere zus Sicilia en zijn jongere broertje Pedrito naar Itepela. Pedro moet vervoer voor hen regelen van Massangulo naar Itepela. Pedro zijn zus wil studeren in Lichinga en komt Pedro bezoeken. Pedrito wil graag houtbewerking leren en blijft hier tot het einde van de school.
Vanaf zeven uur zijn er al studenten aan het werk. Sommigen repareren de hekken van stro die als muren om het lokaal zijn. De laatste tijd hebben veel nieuwsgierige mensen uit de buurt gaten in het hek gemaakt om te kunnen kijken maar nu wordt het gerepareerd zodat de studenten niet de hele tijd naar buiten staan te kijken. Andere studenten die deze ochtend zijn gekomen werken verder aan hun hamer zodat het volgende week af is.
Pedro zijn broer en zus arriveren om elf uur. Ze zijn behoorlijk stil, waarschijnlijk moe van hun reis. Pedro helpt ondertussen de oud studenten met een project waar ze geld mee verdienen. Iedereen in het dorp weet ze inmiddels te vinden, als je een goede houtbewerker zoekt moet je naar hen toe. Ze doen veel samen, ze zijn inmiddels als familie voor elkaar.
Sergio komt langs om even te praten, hij vertelt dat er nieuwe mensen naar de kerk komen en dat hij ze graag welkom wil heten aangezien hij ze uitgenodigd heeft. Dit brengt ons plan om de berg te beklimmen in gevaar want Sergio heeft zich ook voor de trip opgegeven. Pedro heeft het druk dus hoort snel het verhaal aan en wil al niet meer de berg beklimmen vandaag.
Sergio en ik praten nog een beetje na, hij wil graag weten waarom ik hier in Itepela ben en hoe dat gekomen is. Ik geef maar al te graag mijn getuigenis! Sergio is verbaasd over wat hij allemaal hoort en hoe God in mijn leven werkt.
Als Sergio weer terug gaat naar het centrum, snel ik mij naar Pedro. Ik overtuig hem dat we naar Geraldo moeten om met hem te praten aangezien hij de teamleider is.
Pedro, Geraldo en Ariel gaan in gesprek en bekijken de mogelijkheden. Geraldo wil de gasten niet alleen ontvangen en geeft als argument dat de kerk van Pedro is en dat hij daarom aanwezig moet zijn. Grappig is dat ik vorig jaar bij een vergadering was waar Geraldo zei dat Pedro een te dominante rol had binnen de kerk en dat hij rekening moest houden dat de kerk van het team is en niet alleen van hem. Natuurlijk hebben Pedro en Ariel Geraldo herinnerd dat de kerk van het team is. Geraldo was er niet blij mee maar gaat uiteindelijk akkoord en de trip naar de berg gaat door!
Een uur later vertrekken Pedro, Casimo, Daniel, Ariel en ik naar een mini dorpje vlak bij de berg.
Pedro en Casimo hebben een hoog tempo en de rest van ons doen ons best hen bij te houden. Het pad gaat over vele heuvels, smalle boomstambruggen en door grasland en machaamba's (velden van de dorpelingen waar ze hun eten verbouwen). Na twee en een half uur intensief wandelen zonder pauze zijn we op locatie.
In het laatste licht komen we aan bij een hutje van een familie die Casimo kent. Ze heten ons hartelijk welkom en leggen een stuk afdekfolie op de grond waarom we kunnen zitten. Iedereen neemt plaats behalve ik. Als je gaat zitten na een stevige wandeling is het lastig om weer op te staan en verder te wandelen. Ik heb namelijk het vermoeden dat Pedro straks weer ergens heen wil wandelen. En na een kwartiertje komt Pedro met het idee om vijfhonderd meter verder in het dorpje te kijken of er vlees te koop is. Natuurlijk hebben Daniel en Ariel geen puf meer om mee te gaan want zij zijn al aan het rusten. Natuurlijk ga ik wel mee want ik had er al rekening mee gehouden dat hij zoiets van plan was.
Verderop hebben ze inderdaad vers gazelle vlees! We kopen een voorpoot en een achterpoot. En lopen de vijfhonderd meter weer terug. Weer een kilometer extra gelopen!
Dan is het tijd dat ik ook eindelijk kan rusten. Pedro, Casimo en de gastgever bakken het vlees en maken chima. Daniel, Ariel en ik spelen phase10 op het stukje zeil en gebruiken onze zaklampen om nog iets te kunnen zien.
Het vlees is erg zoutig maar prima om ons zoutgehalte weer op peil te brengen, zelfs de chima is goed te eten. Dan is het tijd om het hutje in te richten. Ariel heeft een tentje mee genomen, zij is snel klaar. Wij mannen slapen in een rond hutje. Daniel en ik delen een muskietennet. Het is lastig om een vierkant net in een rond hutje te plaatsen op een manier dat er twee personen in kunnen. Pedro plaatst zijn hangmat en Casimo zijn plastic zeiltje. Pedro en Casimo gebruiken geen net tegen de malariamuggen.
Daniel en ik verzwaren de onderkant van het net met alle voorwerpen die we mee hebben.
Ik slaap op de kale grond met mijn slaapzak, gelukkig is het een groot formaat slaapzak en pas ik er geheel is. De grond is niet lekker glad en ik gebruik handdoeken om de vervelende plaatsten op te vullen. Het word stil, ieder probeert te slapen. Het enige geluid dat we horen is dat van heel veel ratten, ze knagen aan alle kanten van het hutje, het klinkt als fijne regen op een plastic zeil.
Als ik bijna slaap doet Daniel panisch en gooit een rat op mij. De rat rent verschrikt rond binnen het muskietennet. Samen jagen Daniel en ik het naar een opening om het weg te krijgen. Een half uurtje later gebeurd het weer en ook dit keer jagen we het weg.
Maar de derde, vierde, vijfde keer vind ik het wel mooi geweest. Ik moet slapen om energie op te doen om de berg te beklimmen. Ik laat de ratten maar voor wat het is en draai me gewoon om als ze over mij heen rennen.