Week vijf

Vandaag weer een nieuw verslag!
Als je dit leest, lat je dan ook even een reactie achter?

Voor meer info over wie is wie kijk eens op:
http://www.franksandra.nl/very-important-people/

Zondag 12 Augustus
Lichinga

Deze morgen gaan we weer naar de australische huiskerk. Er zijn dit keer ook veel australische gasten aanwezig. We zingen steeds één aanbiddingslied en dan verteld één van de australische gasten wat over hun trip door Zimbabwe, Zambia, Malawi en Mozambique. Vaak was het lastig te volgen omdat ze halve verhalen vertellen. De overige Australiërs wisten precies waar het over ging maar voor buitenstaanders was het lastig te volgen.
Judah en Sandra zijn moe en doen een middag dutje. Ondertussen kijken Frank en ik een aantal afleveringen van de Robin Hood serie die ik gekregen heb van de familie Koning.
Na een aantal afleveringen maken we buiten even een rondje. Dan horen we ineens iemand duits praten, maar het zijn niet Angela en Sieghardt. Frank en ik kijken beide even vreemd als er in eens een Mozambikaan naar ons toe loopt en in het duits vraagt of Frank de eigenaar van het huis is. Dan weet Frank weer wie het is die duits spreekt. Het is Jaimie, een Mozambikaan die in Leipzig woont en daar gestudeerd heeft. Soms komt hij weer terug naar zijn dorp hier in Mozambique om zijn familie te bezoeken. Hij doet veel voor zijn dorp maar zijn dorps genoten weten niet hoe ze er mee om moeten gaan. Bijvoorbeeld heeft hij een auto gehad voor zijn familie, maar die hebben het naar verloop van tijd verkocht voor een prikkie omdat het stuk was en niet meer reed. De auto bleek vier lekke banden te hebben maar verder nog in perfecte staat. Ook heeft Jaimie een generator voor het dorp gekocht en alle hutten aangesloten maar intussen heeft men de kabels verkocht en de generator in onderdelen verkocht. Jaimie heeft Frank al eens eerder gevraagd of hij niet in het dorp kan oppassen dat ze zulke dingen niet meer doen. Maar het dorp is ver weg en Frank heeft zijn handen al vol aan de overige projecten!
Jaimie heeft nu een school in zijn dorp gebouwd maar een storm heeft het dak vernielt. Hij heeft een verzoek ingediend bij de overheid maar die willen hem niet helpen. Jaimie vind het raar dat de overheid niet wil helpen, terwijl er zo hard onderwijs nodig is.
In de late middag gaan Frank, Sandra, Judah en ik naar Jan en Bonnie.
Zij hebben een boerderij met melkkoeien. Het is altijd leuk en gezellig bij hen en ook dit keer krijgen we een tour over hun terrein. Jan laat met trots de stal zien met koeien. Dan schrikt hij plots! Één van zijn koeien is in de betonnen drinkbak gevallen en kan er niet meer uit! Dit is de afgelopen twee jaar niet meer gebeurd roept hij terwijl hij naar de koe rent. Vroeger stond de stier ook tussen de koeien en die wilde nog wel eens een koe in de bak duwen. Dit keer moet het een koe geweest zijn die de andere een zet heeft gegeven aangezien de stier nu een eigen stal heeft gekregen. Jan, Frank, ik en twee vrouwen( die ook op bezoek zijn) proberen de kleine koe er uit te krijgen. Het is een smalle drinkbak die tegen de muur is aangemetseld. De koe is gigantisch zwaar! Bonnie haalt snel een balk zodat we de koe er uit kunnen wippen. Ook dat werkt niet. Dan proberen we het nog eens en Jan probeert onder de schouders van de koe te komen om dan met zijn lichaam de koe op te wippen. Het lukt! De koe komt vrij! Ze is gewond aan de poten en de nek door de betonnen randen van de bak maar ze zal er weer bovenop komen.
Dan gaat de tour weer verder en Jan laat alle kalfjes zien en de stier. Ook vertelt hij over zijn plannen om uit te breiden. Jan verveelt zich voorlopig nog niet!
Na de tour is het tijd voor thee met aardbeien cake, die zijn dochtertje heeft gebakken, het is erg lekker!
Als de andere gasten weer naar huis gaan, blijven Frank, Sandra, Judah en ik over. Het is heel gezellig en samen houden we een broodmaaltijd.


Maandag 13 Augustus

Net als alle andere maandagen gaat Frank er weer op uit om boodschappen te doen. En uiteraard ga ik weer mee. Naast een snelle rondgang over de markt bezoeken we ook weer een aantal winkels. Frank kent heel veel prijzen uit zijn hoofd en weer waar wat het goedkoopst is. Hij moet sowieso meerdere winkels af omdat elke winkel weer wat anders verkoopt naast de standaard producten zoals olie, rijst en waspoeder.
Na de inkopen gaat Frank nog even naar binnen bij het elektriciteitsbedrijf. Frank kreeg bericht dat de offerte klaar is en uiteraard is hij erg nieuwsgierig! Maar wat blijkt, het bedrijf heeft alle onderdelen op de factuur gezet! De laatste keer dat Frank met ze sprak zeiden ze dat ze de palen, onderdelen en de mankracht hadden maar niet de kabels. En als Frank de kabels zou willen sponsoren dan konden ze Frank en Sandra aansluiten op het energienet. Maar nu hebben ze alles op de offerte gezet, dus ook de palen etc! De offerte bedraagt vierduizend euro! Dat is Frank iets te veel! Zeker als ze over anderhalf tot twee jaar het huis sowieso aansluiten en dan nog gratis ook. Frank gaat een stap hoger en klopt bij de directeur aan. Frank heeft mazzel dat de directeur er is want meestal zit de directeur in Maputo. Frank vertelt de directeur het hele verhaal nog eens en verteld dat hij best wat wil bijdragen om het proces van aansluiten te versnellen. Ook verteld Frank dat niet alleen hij baat heeft bij stroom maar ook het hele dorp voor het huis! De directeur geeft geen krimp, het maakt de man niet veel uit dat ze hun werkzaamheden gestopt hebben en dat ze de laatste honderdvijftig meter niet hebben afgemaakt. Dan zitten er maar een paar mensen zonder stroom. Of Frank betaald de vierduizend, of niet. Dat Frank een grootverbruiker is en veel stroom zal afnemen doet de man ook niets. Uiteindelijk zegt de directeur dat hij volgende week wel even gaat kijken op locatie om te zien wat er nu precies aan de hand is.
De vraag blijft natuurlijk of hij dat gaat doen en of hij de offerte aanpast. Het is natuurlijk gek dat je alle palen, kabels, etc moet betalen en dan ook nog je stroomverbruik moet betalen.
In de middag werk ik weer verder aan de deur. Het is tijd om de scharnieren te plaatsen. Dat is een redelijk lastige klus omdat de deur niet recht is doordat het hout in de loop der tijd krom is getrokken. Een scharnier moet verzonken zijn in de deur en het kozijn. Het is een precies beitel werkje en het kost dan ook de gehele middag om de scharnieren te plaatsen.
Net voor het donker hangt de deur in het kozijn, maar het sluit niet goed. De deur kan wel dicht geduwd worden met veel kracht maar dat is natuurlijk niet de bedoeling.
Morgen ga ik kijken wat er aan gedaan kan worden. Vanavond maak ik de deur eerst maar nat zodat het hout weer wat naar zijn oude vorm trekt en dus wat rechter wordt.


Dinsdag 14 Augustus
Lichinga

Als het ontbijt op is, is het tijd om te werken!
Eerst even kijken wat het hout van de deur heeft gedaan na het vochtig maken. De kromming is gelukkig iets minder geworden maar nog steeds is de deur erg bol, of hol, afhankelijk van welke kant je de deur bekijkt.
De deur heeft nog behoorlijk wat weerstand door de kromming op de scharnieren, daardoor is het lastig te bepalen of de deur nu slecht sluit door de kromming of omdat het nog niet goed in het kozijn past.
Nu schaaf ik eerst het kozijn bij, deze is ook in de loop der jaren gaan werken en dus niet meer recht. De muren van dit huis zijn niet super recht en het kozijn in dat opzicht ook niet. En dat in combinatie met een deur die ook niet recht is! Het is puzzelen geblazen!
De deur past al beter, toch nog even her en der wat er af schaven.
De deur past nu maar als je het dicht doet gaan de laatste tien centimeter licht geforceerd, ik vermoed door de kromming die op de scharnieren werkt. Ik denk dat de deur nog wel wat rechter wordt als ik het elke dag wat water geef.
Sandra is naar het bureau van immigratie om de formulieren af te geven waarop staat dat ik en het duitse echtpaar bij Frank en Sandra verblijven. Ook informeert ze naar het verlengen van mijn visum. Ze krijgt een hele uitleg over dat het visum niet te verlengen is van het duitse echtpaar. Sandra verteld dat ze dat weet, want die hebben al redelijk wat maanden op hun visum staan. Ze vraagt nog maal naar het verlengen van mijn visum maar de beambte verteld dat ze niet meer moet onderbreken maar gewoon moet luisteren. En de beambte verteld verder dat het niet mogelijk is voor het verlengen van het visum van het duitse echtpaar. Sandra wacht geduldig tot het verhaal klaar is. Dan kan ze eindelijk nogmaals vragen naar de verlenging van mijn visum. Ze krijgt te horen dat mijn visum te verlengen is met 30 dagen als ik dan tussentijds het land verlaat. Sandra weet dat het ook anders kan maar weer krijgt ze een antwoord dat niet klopt
Sandra gaat op de terugweg nog even langs Dinis, hij heeft al heel vaak visums voor mensen verlengt. Hij verteld dat mijn visum voor nog eens twee maanden verlengt kan worden aan het einde van mijn huidige visum en dat mag daarna nog één keer herhaald worden voor twee maanden. Ik ben benieuwd hoe lang ik hier kan en zal blijven!
Ondertussen zijn Sieghardt en Angela bezig de balken voor balustrade te zagen en schaven. Zij maken er een mooie samenwerking van en zo gaat het lekker snel.
Frank en ik gaan naar de markt om eten te kopen maar ook schroeven om de palen, die Sieghardt en Angela voorbereiden, vast te zetten.
We lopen alle kraampjes op de markt af. De markt is vaak goedkoper dan de kleine winkels die van de Indiërs zijn. Maar helaas verkoopt op dit moment geen een houtdraadbouten. Misschien ken je ze wel, die grote grove schroeven met een zeskantige kop. Nergens verkopen ze deze schroeven, zelfs niet in de winkels! Bij de laatste winkel die we bezoeken vraagt Frank of ze die schroeven verkopen, maar het antwoord is nee. Dan vraagt Frank of ze misschien dakschroeven verkopen, die hebben ze wel! Dat zijn de zelfde bouten maar dan met een plastic dopje! Geen een verkoper hier die ook maar even met je mee denkt! Gelukkig had Frank een goede ingeving en heeft hij toch nog de dikke schroeven gevonden.
Bij thuiskomst hebben Frank en Sandra alweer bezoek, twee studenten van vorig jaar zijn op bezoek!
Ik ga weer verder met de deur want er moet natuurlijk ook nog een slotgat in!
Als het te donker wordt om goed te kunnen kijken of ik goed beitel wordt het tijd om te stoppen!
Frank loopt naar de moestuin en plukt wat groente voor het avond eten.
Ondertussen schrijf ik aan deze blog, even lekker rust!
Als het al zeer donker is buiten stopt er een auto voor het huis van Frank en Sandra. Het is de vrouw van Louis! Kennen jullie Louis nog van vorig jaar? De zuidafrikaan die met zijn dochter enkele dagen moest wachten omdat zijn vlucht een paar dagen vertraging had! Omdat er geen kerosine in de hoofdstad was waren er geen vluchten mogelijk.
De vrouw van Louis is een duitse en aangezien we al warmgedraaid zijn met ins duits praten we ook gezellig duits met haar en haar twee dochters. Ze heeft ook haar zoontje mee, hij is vorig jaar hier in het huis van Frank en Sandra geboren. Ze zijn op weg naar huis en wilden nog even hallo zeggen! Ze eten gezellig met ons mee. Na de maaltijd vervolgen ze hun reis naar huis, het is twee en een half uur reizen in het donker. De straten zijn niet verlicht en niet geasfalteerd, een intensieve autorit! Op de heenweg had ze een lekke band gekregen, ik hoop dat ze dat nu niet nog eens overkomt!
Dan ploffen we op de bank, even rust! Maar dan wordt er op de deur geklopt. Het is de nachtwaker. Hij verteld dat zijn kind ernstig ziek is, het kind wil niet meer slapen, eten of drinken en het ziekenhuis wil er niets aan doen. Frank is gelijk geirriteerd, niet door de man maar door het feit dat het ziekenhuis liever kinderen ziet sterven dan ze beter maakt. Frank en Sandra maken dit helaas vaker mee, regelmatig komt het voor dat zieke kinderen de volgende dag niet halen. Frank en Sandra gaan gelijk naar het kind toe en ik blijf achter omdat Judah al op bed is.
Als Frank en Sandra weer thuis komen gaat het al iets beter met het kindje, gelukkig maar!


Woensdag 15 Augustus
Lichinga

Als Frank en Sandra naar een bijeenkomst in het centrum vliegen, want meerdere dingen vallen samen op hetzelfde moment, ga ik even afwassen. Het is een hele berg! Gister avond was het zeer druk en lukte het niet om aftewassen. Ik moet toch wachten tot er genoeg licht in de badkamer is om verder te werken aan het slot in de deur. Anders zie ik niet wat ik uitbeitel. Na een aantal uur beitelen, passen en meten is het dan zover! Het slot past erin! Nu kan ik de gaten voor de deurklinken boren, dat is een precies werkje want als je mis boort zit er een gat in de deur op de verkeerde plaats! Gelukkig gaat ook dat goed.
Daarna maak ik de gaten in het kozijn. Dat is het minste werk maar wel het spannendste, zal de deur straks goed sluiten? Als de gaten zijn gemaakt probeer ik gelijk uit hoe de deur sluit. En met lichte druk sluit de deur prima! Gelukt! Nu kan iedereen die hier in het huis naar de wc gaat ongestoord en zonder gordijntje zijn of haar behoefte doen! De deur kan ook op slot dus de kleine Judah komt niet meer kijken hoe je staat te douchen of het gordijn weg trekken als je op de wc zit. De eerste binnen deur in het huis van Frank en Sandra is geplaatst!
Frank is vandaag super blij want naast de deur die af is, is ook zijn oplader voor zijn tablet weer in zijn handen. Tim, een amerikaan die ook in Lichinga woont, moest toevallig naar Lilongwe en heeft toen ook Frank zijn oplader bij Daniel opgehaald.
Tim gaat morgen naar Itepela en heeft ruimte over voor een extra passagier! Nu ik weet hoe het zit met mijn visum en ook de deur af is, kan ik verder met mijn reis. Op naar Itepela!
's avonds komt de nachtwaker weer, het gaat goed met zijn kindje! Frank en Sandra hebben weer een leven gered!


Donderdag 16 Augustus
Lichinga/Itepela

Om acht vertrekken Angela, Frank en ik naar de markt om inkopen te doen. Ik wil graag wat vers waren meenemen voor Aldenice en Pedro. Aldenice heeft al een wensen lijstje door gebeld en zelf verzin ik er nog wat bij en ook Frank komt met goede ideeën!
Zo koop ik bijvoorbeeld een lekkere grote worst! Vlees hebben ze al helemaal niet in Itepela, tenzij Pedro zelf één van zijn schapen slacht. De worst van rundvlees is twee kilo en kost ruim negentien euro! Het is dan ook voor een feestmaal. Feest? Ik vind het gewoon super leuk om weer naar Itepela te gaan, das is al reden voor een feestje!
Frank heeft in een winkel slijpstenen gespot. We moeten toch naar die winkel om metalen ringen te kopen die Sieghardt gebruikt voor het dek. Ik koop voor iedere student een slijpsteen, dat is voor mij makkelijker om les te geven in slijpen, maar ook handig voor de studenten want dan heeft ieder zijn eigen slijpsteen en zijn ze er misschien wat zuiniger op. Mijn portemonnaie slinkt al behoorlijk maar ik houd gelukkig nog iets over.
Als de laadruimte van de pick-up bezaait is met plastic zakjes gaan we weer terug naar het huis van Frank en Sandra.
Daar draait de generator al weer op volle toeren want Sieghardt is al weer hard aan het werk om de balustrade van het dek te bouwen.
Binnen wordt flink geboend door Sandra, gelukkig heeft ze iemand die haar helpt want het is nogal een flinke klus hier. De rode aarde hier is zo fijn korrelig dat het stof word als de wind er langs waait, het vliegt daarom ook door alle kieren en gaten het huis binnen en bedekt elke dag alles in stof. Als voorbeeld wil ik geven dat ik nog steeds roodstof van vorig jaar in kleding, schoenen, tassen, eigenlijk alles wat ik mee had vorig jaar, heb dat er niet meer uit gaat, zelfs niet na een jaar wassen in de wasmachine! Zo fijnkorrelig is dat stof!
In de middag komt Tim mij oppikken. Hij is van de zendingsorganisatie SIM en gaat naar Itepela om seminars te geven over relatie en huwelijk.
Bijna alle Yao mannen trouwen een vrouw die ze uitkiezen, ze stellen geen vragen maar kiezen gewoon eentje. Het is niet belangrijk dat je van haar houd of je leven deelt met haar. Als ze maar kinderen kan krijgen, dat is wat belangrijk is. Veel Yao mannen hebben ook meerdere vrouwen. Scheiden van een vrouw is ook heel gebruikelijk, zeker als ze niet vruchtbaar is. Maar laat je niet misleiden, de man heeft geen dominante rol. Hij trekt in bij zijn vrouw. De vrouw woont bij haar familie en de man heeft te luisteren naar haar en haar familie. De man krijgt een veld van de familie om eten te verbouwen. Kinderen worden opgevoed door de vrouw en hen wordt geleerd niet te luisteren naar de vader. De mannen worden meer als speeltje gezien door de vrouw. Bevalt de man niet dan is scheiden geen probleem. Dat kan de vrouw doen maar ook haar familie kan een scheiding opleggen. De man heeft dan geen huis en geen veld meer. Vaak doen mannen dan ook maar niets want stel je voor je bouwt iets op en de familie van je vrouw gooit je eruit, dan heb je alles voor niets gedaan.
Ook veel bekeerde Yao leven zo. Vaak kennen ze alleen de bijbel passages die gebruikt worden voor evangelisatie maar verder hebben ze geen kennis over de passages in de bijbel die vertellen over het christelijke leven waaronder ook relaties en het huwelijk.
Tim kent de cultuur en spreek behoorlijk goed chiyao, zo kan hij de informatie heel gericht brengen!
Pedro en Aldenice zijn erg blij met onze komst en we worden dan ook hartelijk ontvangen.
Als we onze spullen in het gastenverblijf hebben gezet is het al donker.
Aldenice is erg blij met de etenswaren die Tim en ik mee brengen want in Itepela kan je bijvoorbeeld geen brood krijgen, laat staan andere verswaren.
Als avond eten is er gehakt van schapenvlees! Pedro verteld dat één van zijn schapen onder een koe was doorgelopen. De koe kon er de humor niet van inzien en heeft het schaap er voor laten boeten met zijn leven. Toen hadden Pedro en Aldenice weer vlees!
Na het eten praten we over de unjago. Als je niet meer weet wat het is lees dan mijn verslagen van vorig jaar en verwonder je over dit, voor ons bizarre, besnijdenis feest.
Ook nu is er unjago, het is ook ramadan dus het is rustig in het dorp maar er zijn ook al kinderen in de bush die daar dertigdagen moeten verblijven. Hoewel meisjes niet meer besneden worden, geld dit feest ook voor hen. Ze moeten dertig dagen ook in een stro hut buiten het dorp verblijven en dan ook geheel naakt. Met regelmaat gaan er mannen uit het dorp, vermomd met dieren maskers, naar die hut en verkrachten daar de meisjes.
Voor de Yao is dat heel gewoon. Men weet wie die mannen zijn die dat doen. Elke familie die een meisje in die hut heeft weet op voorhand al dat dat meisje verkracht wordt. De mannen die de meisjes verkrachten hebben dan een schuld staan bij de betreffende families. Vaak wordt de schuld afgelost als die mannen zelf een dochter laten mee doen aan het feest, dan gaat de man van de familie van de dochter die verkracht is door één van die mannen ook naar die hut en doet het zelfde. Zo blijft er schuld bestaan en moeten die gene die schuld hebben hun dochters naar de unjago sturen.
Het wordt helemaal lastig als een schuldige man een christen wordt en niet meer mee wil doen aan je unjago. Hoe betalen zij hun schuld af aan de families die zij schuldig zijn? De gemeenschap verlangt van de schuldige dat hij zijn dochter naar de hut stuurt.
Soms kan de schuldige een schuld afbetalen door geld te geven of door luxe dingen te geven zoals een televisie of een auto.
Maar als een familie geen afbetaling accepteert, wordt het voor de christen, die inmiddels berouw heeft voor wat hij heeft gedaan en zijn dochter een beter leven toe wenst, erg moeilijk gemaakt. En vaak wordt hij dan door de gemeenschap gedwongen zijn dochter toch naar die hut te sturen.


Vrijdag 17 augustus
Itepela

Ik wordt wakker rond de klok van zes. Ik hoor heel veel verschillende geluiden. Er spelen al kinderen, mensen zijn al aan het werk, mensen die een praatje maken, schapen, geiten, kippen. Er gebeurd al van alles buiten.
Om zeven krijgen we een uitgebreid ontbijt van Aldenice, met brood, ei, fruit en nog veel meer.
Tim geeft een seminar in de ochtend en Pedro en Aldenice gaan mee. Ik blijf achter. Veel zal ik er niet van mee krijgen aangezien de seminar in Portugees of chiyao is en ik geen van beiden goed kan verstaan.
De rustige ochtend bied mij de mogelijkheid voor gebed en stille tijd.
Na de lunch staan mensen in de wachtrij voor de laswerkzaamheden van Pedro. Pedro is de beste lasser in de omgeving en ook nog eens één van de goedkopere. Mensen komen van ver om dingen door Pedro te laten lassen!
Geraldo heeft mijn usb verbinding van mijn zonnepaneel gerepareerd, we testen het gelijk maar helaas werkt het niet. Als Geraldo naar de seminar van Tim gaat, zoek ik op internet op hoe de bedrading hoort te lopen. Gelukkig vind ik iets en teken het uit voor Geraldo.
Na de seminar geef ik de tekening met het schema aan hem. Ik geef hem gereedschap waarmee hij stroomcircuits kan doormeten, hij is er blij mee! Ook geef ik hem een Athletes in Action voetbal voor zijn kinderen. Helaas heeft hij geen ballen pomp maar hij gaat er wel één regelen. Dan hebben zijn kinderen een goede bal om mee te spelen.
Als Pedro een rust moment heeft overhandig ik hem al het gereedschap wat ik mee genomen heb voor de meubelmakerschool. Bij elke stuk gereedschap vertel ik over de vorige eigenaar van het gereedschap, wie het ooit gebruikt heeft en waarvoor. Ook vertel ik de kwaliteitsklasse van diverse materialen. Zo heb ik dit keer Nooitgedacht beitels gekregen! Deze beitels behoren tot de beste beitels ooit gemaakt. Zelfs de fabriek moest sluiten omdat niemand meer nieuwe beitels nodig had.
Als het donker wordt gaan we nog even langs een stamhoofd. Het is een oudere man en hij verwelkomt ons en vraagt ons plaats te nemen. Tim en Pedro spreken met hem, ik begrijp er niet veel van maar de man scheen blij te zijn met het bezoek van Tim en mij. Gelukkig maar!


Zaterdag 18 Augustus
Itepela

Na het ontbijt krijgt Pedro te horen dat een jager in het dorp vier kleine gazellen heeft gevangen. Pedro, Tim, ik en een aantal mannen van de kerk gaan er heen. Pedro heeft wel zin in een lekker stuk vlees. Het dak van de hut van de jager is versierd met diverse soorten horens van dieren. Pedro geeft zijn bestelling door aan de vrouw des huizes. Zij gaat naar binnen en komt terug met een achterpoot en ribben. Samen met de mannen van de kerk keurt Pedro het vlees en brengt een bod uit, de vrouw accepteert het bod. Op verzoek brengt ze nog even de kop van het dier zodat ieder even kan zien wat voor dier het is.
Pedro en Tim gaan weer verder met de seminar. Aldenice bereid het eten voor.
Na de seminar grilt Pedro het vlees boven een vuur buiten. Als alles gaar is gaan we naar binnen en genieten van het gazelle vlees met aardappels en salade.
Na het eten gaat de seminar van Tim weer verder.
Hij spreekt over geld en goederen in het huwelijk. In een Yoa huwelijk is het gebruikelijk dat de spullen die de vrouw koopt van de vrouw zijn en dat de ma daar niet aan mag komen. Het zelfde geld voor de dingen die de man koopt. Zo mag een vrouw niet de fiets gebruiken die de man heeft gekocht, het is immers zijn fiets. Het zelfde is vaak met geld, de man heeft zijn geld en de vrouw heeft haar geld. Er wordt niet samen overlegt wat er gekocht wordt van het geld. Ook samen sparen is er niet bij, zowel de man als de vrouw zijn bang dat de ander al het gespaarde geld uitgeeft aan iets wat zij niet willen. Vertrouwen is dan ook niet aanwezig in een huwelijk.
Ik hoop dat Tim kan laten zien wat de bijbel ons leert over deze dingen en dat de christelijke gezinnen, die naar de seminars komen, zullen begrijpen dat God een God van liefde is ook binnen een huwelijk.
Tijdens het avondeten verteld Pedro over de begrafenis van de vrouw van Jonathan.
Jonathan is één van de studenten van vorig jaar. Hij was vaak afwezig omdat zijn vrouw ernstig ziek was. Helaas heeft zij haar ziekte niet kunnen overwinnen en is een aantal maanden geleden gestorven.
Zij was christen en wilde graag dat ze op een christelijke manier begraven zou worden. Haar familie die moslim zijn en ook de moslim leiders kwamen verhaal halen bij Pedro want een christelijke begrafenis konden zij niet toe staan. Want stel je voor dat ze in een christelijke doodskist begraven zou worden en in een christelijk graf (voor ons normaal graf), dat kan echt niet! Nu is het zo dat begraven worden in een doodskist, helemaal niets te doen heeft met het christendom. Het is een westers gebruik, veel missionarissen wilden zo begraven worden en zodoende is dat een christelijke begrafenis geworden hier. Pedro, die nog al fan is van de oude afrikaanse gebruiken, dus voor de tijd van de moslims en de portugesen, besloot te overleggen met de familie. Het in doeken wikkelen van de dode is traditie bij de moslims maar is ook afrikaans. Het graf is niet alleen recht naar beneden gegraven maar onderin ook een stuk naar de zijkant zodat er een soort tombe ontstaat, ook dit vinden de moslims traditie maar is schijnbaar niet geheel hun eigen.
De dode vrouw werd in doeken gewikkeld en op een stretcher door het dorp gedragen naar de begraafplaats. Meer als vijfhonderd personen liepen mee in de stoet. De christenen in dit dorp zongen liederen over de liefde van Jezus en vele mensen in de stoet zongen mee.Bij het te rusten leggen van de dode hield Pedro een preek. Hij vertelde onder andere dat de dode al bij Jezus is en niet meer rond dwaalt in haar oude huis. Dat is heel nieuw voor de mensen hier. Pedro heeft veel lof gekregen van de meeste moslimleiders en vele anderen over deze prachtige begrafenis. Vanuit de kerkgemeenschappen uit de omtrek heeft hij echter veel kritiek gekregen. Wat die gemeenschappen heel erg vonden was dat de mensen die zongen geen traditionele kerkliederen zongen en dat de dode niet in een doodskist werd begraven ( persoonlijk vind ik die argumenten complete onzin). Zo zie je maar hoe lastig het is om christen te zijn in Niassa.