Week vijf!

Week vijf, over de helft!
 
Bedankt voor jullie reacties!
Ben blij dat ook oma de site heeft gevonden.
Ik heb enkele foto's op facebook gezet! Het duurde twee uur! Voor de overige fotos moet je eens langskomen als ik weer thuis ben!

Zondag 17 Juli

Zondag was een dag van rust, behalve in Itepela!
Dan is hier markt! Omdat je hier nergens wat kan kopen is het wachten op de markt. Het is er erg druk! Pedro hoopt dat ze groenten verkopen, maar helaas geen groenten. Wel kan je er veel tweedehands kleding kopen, fiets onderdelen, droge vis, doeken, brood, plastic emmers met en zonder deksel, kaarten en nog wat andere kleine huishoud dingen.
In de middag eten we het brood dat Pedro van de markt heeft mee genomen, het is zeer stevig en als je het een dag laat staan is het zo hard als steen! Na twee broodjes heb ik echt genoeg gegeten en zit ik helemaal vol.
Zondag is ook de dag van de kerk. 
Pedro en Aldenice hebben zelf een kerk op hun eigen terrein gebouwd. Het is geheel uit stro gemaakt en staat op een heuvel. Er passen ongeveer twintig mensen in. De kerkdienst begint met een passage uit de bijbel, genesis negen.
Het gaat over noach en het geen wat hij mag eten. Dat brengt veel vragen bij de mensen op. Wat mag je als christen nu wel en niet eten. 'mijn buurman is moslim, mag ik halal vlees eten?' en nog meer goede vragen. De mensen die goed kunnen lezen zoeken passages op in de bijbel waarin uitleg wordt gegeven. Samen komen ze tot de conclusie dat je alle mag eten zolang je het maar aan de Heer opdraagt en dat je mensen er niet mag op aan spreken als ze bepaalde dingen niet willen eten uit het oogpunt van reinheid voor de Heer.
Aansluitend was er tijd voor aanbidding. Omdat de mensen hier geen liederen kennen maken ze hun eigen liederen aan de hand van een passage uit de bijbel. Vaak zingen ze het lied eerst zelf en voor de tweede keer doet iedereen mee. Het gaat gepaard met dans en typisch afrikaanse geluiden.
In de middag heeft Pedro het super druk. Hij heeft veel klanten voor zijn las en soldeerwerk. Er staan veel motoren in de wachtrij. Veel laswerk doet Pedro gratis omdat het zondag is!

Maandag 18 Juli

In de ochtend werd mijn naam geroepen van buiten, ik lag nog te slapen. Het was Pedro, heel enthausiast, want ze hebben een schaap geslacht.
Het arme beest hing dood aan een boom en werd gevild. Het gekke was dat ik er trek van kreeg! In de supermarkt heb ik dat nu nooit! Pedro staat vol trots naast het schaap met in zijn hand de ballen van de schaap, hij vind dat geweldig lekker!
Hier gebruiken ze alles van het schaap. Zo gaat de kop naar de herder, de darmen naar de hoogst geplaatste en wordt de rest gegeten ook de huid!
Pedro heeft wat jongens georganiseerd om mee te gaan met de auto om brandhout te halen en mij naar een locatie te brengen waar er bereik is voor de gsm (en dus ook mijn ipad)
De streepjes voor de verbinding wisselen enorm, en het is hopen voor een constant bereik. Als je op je tenen staat en de gsm wat hoger houd dan is het bereik het beste.
Op de terugweg stopt Pedro even bij de burgemeester en ik mag ook mee! De man is tegelijk de medewerker van het postkantoor. Hij zit in een klein kamertje met een grote foto van de president aan de muur. Hij vind het leuk dat ik de mensen in Itepela kom helpen. Hij vraagt of ik de volgende keer gereedschap kan sturen naar hem voor de bevolking.
Buiten gekomen zegt Pedro dat ik dat maar niet moest doen want dan komen de materialen niet aan bij de bevolking.
We zien ook het stamhoofd lopen en begroeten hem ook. Ook hij vind het leuk dat ik er ben om te helpen.
Pedro heeft alle houthakkers uitgenodigd voor een maaltijd. Het is voor hun zeer speciaal dat ze vlees te eten krijgen, normaal slachten ze alleen voor hun vooroudervereering.
Pedro doet er nog een schepje boven op en geeft ze de ingewanden te eten en de darmen ook! Een delicatesse die eigenlijk alleen voor de opperhoofden van de stammen is weg gelegd!
Ze genieten er erg van! De meeste zijn moslim en Pedro wil ze de liefde van Jezus laten zien. Tijdens het eten zet hij een afrikaanse christelijke dvd op met intervieuws van bekeerde moslims afgewisseld door dans en muziek. De houthakkers vinden het super!
Na de maaltijd mocht ik de houthakkers les geven over het groeien van bomen, de manieren waarop je een boom kan zagen, het werken van hout en de zwaktes in het hout. Tijdens mijn uitleg kwam uit verschillende hoeken ' dat is in het echt ook zo!' en begrepen ze mijn verhaal door hun eigen ervaringen! Na afloop kwamen nog enkele vragen, toen ik die had uitgelegd waren ze allemaal blij nieuwe dingen geleerd te hebben. Nu nog in de praktijk brengen :)
In de middag heeft Aldenice hamburgers gemaakt uit een achterpoot van het schaap. Ze heeft broodjes, sla, tomaten, gebakken uitjes, verse uitjes en mayonaise! Allemaal erg dure en luxe dingen die je hier in Itepela niet kan krijgen. Weer een feestmaal! Pedro geniet van zijn broodje bal! Die heb ik even overgeslagen!
Er zijn om vijf uur nog veel mensen op Pedros terrein, ze buurten gezellig.
Sommige mannen willen graag leren lezen, Pedro geeft ze portugese les aan de hand van de bijbel.

Dinsdag 20 Juli

Pedro heeft het weer druk met lassen. Als hij klaar is legt hij mij uit hoe het werkt en mag ik zelf lassen! Het lijkt zo makkelijk als iemand anders het doet maar het is nog best lastig! Na een aantal keer proberen lukt het mij om twee metalen delen aan elkaar te lassen, nog geen schoonheids prijs maar het zit wel vast :)
Een aantal jongens uit het dorp zijn op Pedro zijn terrein om gezellig te praten met elkaar en iedereen die voorbijkomt. Zo hebben ze het over een leeuw die vannacht in het dorp was. Één van hen had het gezien. Kort daarna ging het over het eten van leeuwen en andere diersoorten. Pedro haalt een boekje dat over afrikaanse diersoorten gaat en geeft dat aan de jongens. Nu hebben ze ook plaatjes bij hun verhalen.
In de middag komt Mustafa (lid van de kerk), hij heeft drie dromen in één nacht gehad en wil deze graag delen met mij en Pedro. Het zijn redelijk complexe dromen en we zijn alle drie overtuigd dat deze van God zijn. Pedro verteld dat God hier vaak spreekt tot de mensen door middel van dromen. Met z'n drieën proberen we de dromen te ontrafelen.
Op het terrein naast die van Pedro en Aldenice worden stenen van modder gemaakt voor een huis. De kerk hier geeft het huis aan een weduwe die aids heeft en zelf niet voor een inkomen kan zorgen. De man die de stene maakt heeft de jerrycan, waar ze water mee uit de put halen, in de put laten vallen doordat het touw brak. Nu moet de beste man naar beneden klimmen en de jerrycan weer omhoog halen. De put is diep en het is een hele intensieve klim. Nu blijkt dat er nog een jerrycan in de put ligt. Sanoya, die hier op het terrein woont, heeft het in de put laten vallen. Hij weet dat die gene die het er in laat vallen ook het er uit moet halen maar dat wilde hij toen niet. Dus nu mocht hij alsnog de put in om de jerrycan te halen, zo waren twee mannen naar beneden geklommen in de put!
In de late middag wil Mustafa de video zien die ik zondag tijdens de dienst heb gemaakt. Hij vind het zo geweldig dat hij mensen wenkt om te komen kijken, zo zie ik het filmpje ook vijftien keer!
Ook komen de kinderen uit de buurt kijken naar het filmpje. Ze willen het steeds weer zien en dansen, klappen en zingen hard met het filmpje mee.
Toen ik het filmpje onderhand nog tien keer had gezien heb ik de ipad gezet op
Photo booth, een programma waar de camera als lachspiegel gebruikt kan worden. De kinderen verdrukken elkaar om te kunnen kijken ik probeer iedereen een kans te geven. Toen dat ook wat eentonig werd heb ik ze boter,kaas en eieren laten spelen op de ipad maar ze snappen het spelletje niet en spelen alleen voor de geluidjes :). Toen het donker werd heb ik afscheid van ze genomen, ze wilden niet naar huis!

Woensdag 21 Juli

Om vier uur ging de wekker want vandaag gaan we de berg beklimmen! Het is donker en we moeten over de brede weg lopen, het is een kleine omweg maar er zijn geen roofdieren daar. De korte weg gaat dwars door de maisvelden, hyena's, wilde honden, leeuwen en luipaarden jagen daar graag.
Pedro heeft twee jagers (vader en zoon) gevraagd om mee te gaan om dat het een gebied is dat zij goed kennen en het er gevaarlijk kan zijn voor mensen die het gebied niet kennen. Beide jagers lopen op slipper, Casmo (een lid van de kerk) is op sandalen
Om zeven uur kwamen we aan bij de voet van de berg. Daar staat een hut van  iemand die bekend is binnen onze groep. De hele weg hebben ze een zak gemalen mais mee gesleept om in de middag chima van te maken, deze wordt daar achter gelaten.
Aangekomen bij de berg worden de slippers en sandalen uit getrokken om goed te kunnen klimmen.
De berg is super stijl! Er zijn geen paden, we vertrouwen op de jagers dat we over veilige stukken lopen die niet weg schuiven. De jagers beklimmen de berg erg vaak omdat veel dieren daar schuilen. We hebben een behoorlijk tempo met het klimmen, voor de jagers heel normaal maar voor ons niet.
De top kunnen we helaas niet halen, onze engerie is op en we moeten nog naar beneden en dan de lange weg terug. Om tien uur stoppen we met klimmen en genieten van het prachtige uitzicht, we zijn tot drievierde gekomen.
Omdat we moe zijn, kiezen de jagers een snelle weg naar beneden. Zo snel dat het lastig is je evenwicht te houden en de grond onder je voeten weg glijd. Sommige stukken moesten we glijden gelukkig had ik de camera in de schouder tas gedaan en de band ingekort anders had het redelijk wat stenen geraakt. Halverwege  de daling moesten we rennen van de jagers, een heel gebied was terratorium van een soort mier dat graag vlees eet. Maar de mieren zijn ontzettend snel! Toen we uit het gebied waren deden we de befaamde 'ant-dance'! We deden zoveel mogelijk kleren uit en klopte de bijtende mieren van ons af! 
Rond elf uur kwamen we bij de hut aan waar de zak gemailen mais neer was gezet. De eigenaar van de hut heeft het vuur al aan. Hij is erg verrast dat we zo snel weer terug waren. Toen hij hoorde hoe hoog we waren geweest was hij nog meer verrast!
Pedro heeft, voor mozambiqaanse begrippen, dure vis gekocht afkomstig uit de indische oceaan en verdeeld deze.
Aldenice heeft voor Pedro en mij hamburgers klaar gemaakt en aan ons mee gegeven, Pedro eet liever de vis met chima. Meer hamburgers voor mij!
Om half elf vertrokken we weer. We kwamen langs een veld met suikerriet, Pedro gaf geld aan Casmo en hij kocht suikerriet en ik fotografeerde de apen! Casmo heeft een stok gevonden om een kwast van te maken, het lijkt op de camera. Samen maken we foto's :)
We nemen de korte weg terug dwars door de velden. De paden zijn uitgesleten door de regens en zijn alles behalve recht, je moet telkens kijken waar je stapt. Je kan niet ver vooruit kijken, alles is heuvelachtig. Ook hier is het klimmen en dalen. De middag zon komt op en het wordt steeds heter! Pedro en ik zijn blij dat we niet op de berg aan het klimmen zijn met deze hitte.
Half twee komen we aan in Itepela, tijd om een koude douche te nemen!

Donderdag 20 Juli
Lichinga!

Omdat er een vergadering is van Jeugd met een opdracht, moeten alle teams naar Lichinga. Lichinga is ongeveer 120 km vanaf Itepela. Wij vertrekken om half vijf in de ochtend van uit Itepela. Victor, uit Lichinga, komt ook mensen ophalen uit Itepela later in de ochtend. Het idee van Pedro is om vroeg te vertrekken, als de auto er mee op zou houden dan weet hij dat Victor ons zal zien en helpen. Gelukkig deed de auto wat hij moest doen en kwamen we veilig aan in Lichinga. Ik mag weer bij Frank en Sandra logeren!
Weer even Nederlands praten, dat is ook fijn.
Na iedereen begroet te hebben ga ik eerst even douchen want reizen over stofwegen met Pedro's auto is een garantie om oranje aan te komen!
Frank, Sandra, Juda en ik gaan even kort de markt over, Frank heeft een stuk tuinslang en een wartel nodig. Ik zoek een stuk fijn schuurpapier van een korrel boven de 200 maar al het schuurpapier gaat tot korrel 180. Ik zoek dit omdat hout dat voor bereiding van eten wordt gebruikt gepoleist moet worden. Sandra heeft een meidenavond en neemt chinesetomatensoep en eiersalade mee. Frank heeft de soep gemaakt en Sandra de salade. Ze laat gelukkig wat achter voor Frank en Juda en mij. 's avond genieten wij mannen erg van deze maaltijd!
Als Juda naar bed is kijken Frank en ik een aantal afleveringen van 24 op de laptop. Gelukkig is er weer wat stroom in huize Obdam dankzij een geleende generator!

Vrijdag 21 Juli
In Lichinga!

Frank is blij dat hij wat tijd heeft om aan de inbouw kast te werken, ik assisteer met de montage. We hebben de lade geleiders gemonteerd en nu kunnen de lades er in! Nu begint de kast al echt vorm te krijgen. Frank en ik gaan naar de winkel om chocola te halen, het is erg prijzig hier. De reep gaat naar de lerares die deze week op de DTS heeft les gegeven. Ook halen we de generator op bij de monteur, er is niets aan veranderd en het werkt nog steeds niet. We brengen de generator naar iemand anders, de persoon is er niet maar we mogen de generator wel achterlaten. De locatie is erg mooi waar die man werkt. Het is door zendelingen opgebouwd en overhandigd aan locaal bestuur. Het is een terrein met diverse gebouwen. Zo staan er diverse stallen voor geiten, schapen, koeien, kippen en konijnen. Ook staat er een molen en hebben ze een droogmachine voor fruit. Er zijn ook groentevelden. Door dit 'centrum' kan de locale bevolking leren hoe ze weer een goed bestaan kunnen op bouwen. 
In de middag begint de vergadering voor Frank en Sandra. Ik geniet samen met de studenten van de zon en het mooie weer!

Zaterdag 22 Juli
Lichinga!

Vandaag ben ik met de camera rond gaan lopen bij de DTS, veel studenten vragen om een foto! Ik spaar ze op en dan overhandig ik ze aan Victor die mag dan CDtjes branden voor ze.
Er zijn een aantal jongens van de DTS aan het werk bij Frank en Sandra, ze bewerken de grond voor een nieuw stuk moestuin en verdiepen een put. Opeens begonnen ze allemaal te rennen. Een heeft een konijn gezien en wilde het als avond eten hebben! Helaas voor hem ontkwam het konijn. Tijdens het graven in de put komen de jongens een kleine meerval tegen! Appart hoe het beest daar ooit gekomen is. Ze bewaren de vis in een emmer water voor Frank en Sandra.
Sa, de student van de DTS, wil graag facebook. Samen maken we een profiel voor hem aan.
Aldenice en Pedro moeten de verblijfs vergunning van Aldenice verlengen. Maar tot hun schrik is haar paspoort niet meer geldig. Nu moet ze een nieuw paspoort aanvragen bij de brazilliaanse ambasade in de hoofdstad. Nu moet ze haar oude paspoort laten zien met de datumstempel van binnenkomst. Maar die is nog in Itepela! Frank bied aan om met zijn auto het paspoort te halen.
Samen met Frank ga ik boodschappen doen, we bezoeken diverse winkels met bouwmaterialen om een tuinslang te kopen. Vaak hebben ze de verkeerde maat. Toen we de goede maat hadden had die winkel geen koppelingen, dus weer verder zoeken naar koppelingen. Tevens hebben we overal gevraagd naar een slijpsteen voor water en schuurpapier met een korrel boven de 200, maar helaas had geen één winkel ze. Uiteindelijk hebben we wel een koppeling kunnen kopen maar thuis gekomen was het de verkeerde! Ook gingen we tijdens het boodschappen doen langs een 'take away', daar verkopen ze driehoekige indische snacks een soort loempiatje. Een leuk feit is dat de eet gelegenheden hier rond etens tijd dicht gaan! Tja iedereen gaat dan eten, dus ook de eigenaar en het personeel!
Thuis leert Amido de tuinman mij nog wat Chiyao: Merri is water!
Ook heeft hij gehoord dat de generator van Frank en Sandra eindelijk is gerepareerd!
Tevens is er een pakketje binnen voor Frank en Sandra, de nieuwe accu voor de laptop is binnen! Eenmaal geinstalleerd blijkt deze niet op te laden! Ik heb gelijk de laptop opengemaakt. De luchtroosters hebben geen filternetjes en laten al het stof in de computer, binnen in de laptop is een dikke laag afrikaans stof! Helaas is er een klein zwart blokje doorgebrand. Misschien dat dat het probleem is met opladen. Gelukkig werkt de accu wel goed en doet de computer het op netstroom, nu nog opladen...
De computer is nu schoon van binnen. En gaat morgen weer in elkaar.