Week vier!

We gaan week vier in!

Maandag 11 juli.
Niet in Itepela maar in Lichinga!

Iedereen was een uur eerder wakker vanmorgen, ik werd wakker van de bedrijvigheid in het huis. Loui en zijn dochter, Frank, Juda allemaal wakker rond de klok van zes in de ochtend. Loui had een sms van het vliegveld ontvangen dat zijn vliegtuig er aan komt en was al een beetje zenuwachtig en dus vroeg op ( hij is ook boer, misschien is dat het). De hele ochtend kwamen diverse mensen af en aan. De drukte bleef in huize Obdam :)
Mensen met kleine kindjes, de wasvrouw, de tuinman, mensen die graag willen leren lezen, een aantal studenten van de DTS. In de middag ging het gewoon door en kwam de leraar portugees ook langs en nog meer mensen van de DTS! 
De zon schijnt weer! Ik kan mijn Ipad weer opladen tot 43%.
Ondertussen ben ik aan het wachten op Pedro, hij zou om elf uur komen maar hij was er in de middag nog steeds niet. Toen kwam het verlossende telefoontje, Pedro zijn auto heeft het begeven en moest naar de garage en hoopt dat hij morgen weer kan rijden. 
Van Amidu de tuinman krijg ik een stuk suikerriet. Hij wil mij graag portugees en chiyao leren en zegt dat het cana in portugees is en mao in het chiyao
Samen met Frank ben ik weer verder gaan werken aan de inbouwkast. We hebben flink door gewerkt op de momenten dat het kon (denk aan al de visite). We hebben de drie lades voor de kast helemaal af gekregen. Nu nog de geleiders monteren voor de lades, maar dat is voor een andere keer want de zon gaat onder en we hebben geen stroom en geen licht.
Het avondeten bestaat uit chima, kleine visjes, geiten kop en de huid van de geit. Drie maal raden wat ik heb gegeten, precies, een beetje chima en thuis een broodje pindakaas :)
Tijdens het eten heb ik de fotosdie ik genomen heb van de trip naar het meer aan de studenten laten zien, ze vonden het heel gaaf en er kwamen steeds meer studenten kijken.
In het pikke donker loop ik weer terug naar het huis. De maan schijnt zo fel dat ik alles gewoon goed kan zien, er is geen straatverlichting of ander licht. Ik heb zelfs een schaduw! Gewoon door de maan!

Dinsdag 12 Juli

Vanmorgen vroeg ging de telefoon, het was Aldenice. De auto is gerepareerd en ze zullen rond tien uur hier zijn!  Straks gaat de reis verder naar Itepela!
Pedro zijn auto heeft overal gaten, van alle kanten komt het oranje stof binnen tijdens het rijden. Alles wordt oranje van het stof, wij dus ook.
Hier rijden de auto's normaal gesproken links maar de wegen zijn erg slecht dus rijden de autos daar waar ze kunnen rijden en is het best spannend als een vrachtauto op het laatste moment weer naar zijn eigen weghelft gaat.
Aangekomen in Itepela krijg ik een tour over het terrein van Pedro. Hij heeft veel hout liggen, hij is één van de zeer weinig mensen die het voor elkaar heeft gekregen om een kapvergunning te krijgen!
Tijdens de tour vertel ik Pedro over het werken van het hout, Pedro wist dat nog niet en gelijk werdt hem het één en ander duidelijk waarom het hout krom trekt en welke richtingingen bepaalde planken krom trekken.
Hij verteld mij dat hij financieel rond komt door klussen van dorpelingen aan te nemen voor meubels, deuren, las en soldeerwerk en andere klussen. Ook ontvangt hij één keer in de maand een gift van 100dollar van iemand uit Zuid Afrika.
Ik slaap in Pedro zijn oude huis, gemaakt met van modder en met een rieten dak, het is best groot. Het heeft een woonkamer, twee slaapkamers, een was hok en een badkamer. Omdat Pedro veel hout heeft is er altijd vuur onder de donkeys en kan ik altijd gebruik maken van warm water. Jammer is dat de douche alleen koud water geeft!
Aldenice is erg zorgzaam en doet haar uiterste best om een heerlijke maaltijd te verzorgen.
Ze hebben ook een moestuin op palen. Toen Pedro dat aan het bouwen was verklaarden de dorpelingen hem voor gek. Maar nu zijn groente niet wordt aangevreten door de dieren, vinden ze het toch knap bedacht.
In de avond gaan Pedro en ik naar Geraldo. Geraldo is electricien en woont in het huis dat vroeger van Zuid Afrikaanse zendelingen was geweest en behoorlijk wat luxe heeft. Daar vieren ze de verjaardag van één van hun kinderen. De maaltijd bestaat uit: patat, bonen, popcorn, rijst en cake.
Pedro en ik nemen niet te veel want Aldenice is voor ons aan het koken.
Ze heeft rijst met kip gemaakt en wat groenten erbij, erg lekker!

Woensdag 13 Juli

Ik word wakker door het gekraai van de hanen en het gemekker van de schapen en geiten. Als ik buiten kom is er veel bezoek voor Pedro. De mensen uit het dorp komen graag bij hem.
Na het luxe ontbijt dat door Aldenice is verzorgt gaan we op pad. Pedro heeft drie groepen met houthakkers voor hem werken. En we gaan er één bezoeken.
We lopen door grote velden, springen over riviertjes en banen ons een weg door het meters hoge gras tot we in het bos zijn.
Maar na anderhalf uur lopen hebben we ze niet kunnen vinden en gaan we weer op huis aan. Tijdens het lopen verteld Pedro dat er 11000 mensen in Itepela wonen. Er zijn hier geen voorzieningen zoals stromend water, ziekenhuis, markt (alleen op zondag), bakker, etc. 
Aan het einde van de middag laat Pedro mij zijn gewassen zien. Een stuk lager gelegen dan zijn huis, er is daar een hoger grondwater niveau.
Ook heeft hij een eigen vijver gemaakt met vis er in. Pedro houd erg van vis om te eten!

Donderdag 14 Juli
Itepela

Om zeven uur had Aldenice weer een prachtig  ontbijt verzorgt, de maaltijden van Aldenice zien er prachtig uit en zijn zeer smaakvol.
En om negen uur begon de meubelmakersschool!
Omdat Pedro zo blij was met mijn uitleg over het werken van hout. Mocht ik gelijk de eerste les geven over het werken van hout!
Ook vertel ik ze over het groeien van een boom en uit welk stuk van de boom je welke plank haalt. Ook Pedro leert nieuwe dingen!
Aansluitend geef ik de les over het slijpen en scherpen van gereedschap. De studenten zijn zo enthousiast dat ze gelijk al het gereedschap dat geslepen moet worden uit de schuur halen. Ze beginnen gelijk te slijpen en ik geef aanwijzingen.
Na een heerlijke lunch vertrekken we naar een locatie in de 'bush' waar een stapel hout klaar ligt om opgehaald te worden. Er zijn geen wegen in het dorp en met Pedro zijn grote bus is het steeds passen en meten of hij tussen de hutten door kan rijden. Er worden veel nieuwe huizen en latrines gebouwd, dat maakt het extra lastig om door Itepela te rijden. Eindelik uit de bebouwde kom moeten we naar de bush toe. Ook daar zijn geen wegen en moet Pedro maar kijken waar hij kan rijden met zijn bus. 
Zo gaan we een stuk over het spoor heen, er rijd maar eens in de maand een trein dus het kan makkelijk. ( als de trien rijd, rijd het langzaam omdat het onderhoud aan de rails zo slecht is en dan nog ontspoort de trein regelmatig.
We rijden door het hoge gras naar een punt van herkenning, een hutje op een heuvel, dan maken we een bocht en rijden richting de bush. Pedro moet vaak weer in de achteruit uit een geul of kuil omdat hij vast zit vaak gepaard met veel geslip. Op de auto staat een sticker max 2000 kilo maar de balken en planken die hij vervoerd zijn te samen vele male zwaarder. Bij aan komst bij de stapel wordt deze ingeladen, Pedro en ik gaan verder naar de houthakkers die een stuk verop een nieuwe boom hebben geveld.  Met twee man hebben ze een grote boom neergehaald en zijn deze in balken aan het verzagen. Het is zwaar werk voor weinig geld maar de mannen zijn blij dat ze werk hebben. In het dorp zijn veel mannen werkeloos en bedrinken zich iederedag, maar deze mannen werken liever en willen hun gezin onderhouden. Pedro betaald hen dat wat hij kan missen, soms meer en soms minder, net hoe de zaken gaan.
Pedro en Aldenice hebben ook schapen en geiten. Die lopen de hele dag vrij door het dorp. In de avond komen ze allemaal vanzelf weer naar de stal. Maar goed ook want als het donker word gaan de luipaarden en hyena's op jacht.

Vrijdag 15 Juli

Vannacht liepen er roofdieren rond het huis. Ik heb helaas niets gezien maar Pedro had ze gehoord.
Na het ontbijt begint de school, vandaag leer ik ze tekenen zodat ze later ook hun eigen ontwerp kunnen maken. De meeste studenten kunnen niet lezen en schrijven, voor hun is een bouwtekening maken erg uitdagend. Toch gaan ze met volle moed aan de slag. De school is trouwens geheel gratis en iedereen die wil leren mag komen. Elke dag komen er ongeveer zes a zeven mannen. Vrij weinig in verhouding met de hoeveelheid werkelozen. Pedro heeft de school ook om de mensen te vertellen over Jezus, op dit moment gaan alle studenten ook naar de kerk.
In de middag beginnen de studenten aan het tafeltje dat ze eerst zelf getekend hebben. Het gaat erom dat ze precies werken en de maten aahouden die op de tekening staan. Na het zagen en schaven komen de studenten één voor één langs om het te laten controleren, aan hun ogen zie ik al dat het niet de vier centimeter is dat het moest zijn. En inderdaad is het vaak 4,2 en 4,3 ze moeten nog wat meer er af schaven. En het eindresultaat is keurig vier centimeter!

Zaterdag  16 Juli

Na het ontbijt begon de meubelmakersschool weer. Simon, een student, was al vroeg in de ochtend weer begonnen omdat hij graag verder wil leren.
De les die ik gaf ging over het werken van het hout en hoe je het hout vrij kan laten werken en toch vast kan maken aan een tafel. Ze vonden de constructie erg moeilijk, het zal ze duidelijk worden als ze het straks in praktijk moeten brengen. Ook ging de les over precisie. Dat de meubels daardoor sterker worden en dat ze daardoor straks een goede reputatie krijgen. De poten die ze hadden gemaakt waren vier centimeter maar helemaal niet recht ( vandaar ook de les).
De studenten mochten de poten nog recht zien te maken, mochten ze kleiner worden dan moesten ze nieuwe poten maken. Drie van de vier moesten nieuwe poten maken. Pedro probeerd al een hele tijd de studenten met meetgereedschap te laten werken maar het ging er niet in. Vandaag was het wel balen dat ze nieuwe poten moesten maken en met de nieuwe poten hebben ze nog nooit zo vaak gemeten!
Pedro had een nieuwe klant voor zijn las en soldeerwerk. Pedro doet zijn werk goed en is bekend tot in een wijde omtrek. Deze klant heeft 30 kilometer gereden om Pedro aan zijn moter te laten solderen.
Na het middag eten gaan we naar Pedro en Aldenice hun veld met groenten. Ze willen daar een watertank plaatsen om de groenten water te geven. De tank moet op een platform komen ivm de waterdruk. Ook moet ernaast een put gegraven worden om de tank te vullen. Het hard en zwaar werk voor de mensen. Ook zien we twee kinderen verdop in het veld een speciaal soort gras plukken en een grote zak er mee vullen. Zij zijn een nieuw matras aan het maken met het meest zachte gras wat hier te vinden is


De zondag komt volgende week want ik had noet genoeg tijd om alles op te schrijven!

Via deze weg wil ik mijn collega Ferry nog feliciteren met zijn huwelijk!

Gods zegen!