Week zes

Week zes.

Für meine Deutsche Opa, Oma und Tante: Schöne grüsse aus Mozambique!

Zondag 23 Juli
Lichinga!
Frank moet vroeg op: 4:00! Hij gaat met Aldenice naar Itepela om haar oude paspoort op te halen. Gelukkig kan Frank zijn auto meer aan dan die van Pedro en zijn ze na 2,5 uur al op bestemming. Gelukkig kon Aldenice alles vinden en waren ze na 2 uur reizen weer terug in Lichinga!
Sandra maakt boterkoek. Er is een kindje geboren binnen het team en dat moet gevierd worden!
In de middag komen er gasten uit Zuid Afrika bij de DTS. Ze zijn lid van een organisatie die zendelingen helpt met facalitaire voorzieningen. Ze hebben nog niets gegeten en Frank snelt naar huis om eten te koken voor hun. Tijdens het koken van de saus en de spagetti knorren onze magen. Wij hebben net rijst met bonen gehad maar dit is natuurlijk veel lekkerder! 
Sa vraagt aan mij of ik hem wil helpen met emailen. Hij wil graag naar een aantal conferenties en wil een beroep doen op de mensen die hij heeft ontmoet in het verleden. Ook Santos wil mijn hulp. Hij zou graag een email adres willen zodat hij ook net als Sa emailadressen kan uitwisselen met de mensen die hij ontmoet.
's avonds wil Victor een film laten zien aan de studenten. Hij weet dat iedereen gek is op cool runnings, dus wordt dat de film voor vanavond! Hij heeft een beamer en voor het geluid leent hij de stereo van Frank. Het is een echte bioscoop. Alleen kan hij de verlichting in de ruimte niet uitzetten en moet ik, omdat ik zo lang ben, op de tafel klimmen om de lamp er uit te draaien. In de film cool runnings is er een scene waarin geklapt wordt voor het jamaicaanse team, spontaan begint de hele zaal mee te klappen!

Maandag 24 Juli
Lichinga!

Samen met Rachel gaan Frank en ik naar de markt om eten te kopen voor de DTS. Het zijn grote hoeveelheden en soms is het zoveel dat het kraampje leeg gekocht word!
Ook zoeken we rijst die niet plakt. Maar helaas is het overal uitverkocht. Frank ziet een grote vrachtauto vol met zakken van de goede soort rijst. Maar helaas willen ze niet verkopen. Nu nog opzoek naar een chimalepel, maar ook die is nergens meer verkijgbaar. Toch appart dat die er niet meer zijn, iedereen heeft het nodig maar niemand kan het kopen.
Frank wil planken kopen. Heel simpel... Je gaat naar de houtboer en verteld wat je wilt. Dan wil je betalen maar dat mag niet omdat iedereen daar corrupt is! Frank moet het geld over maken via de bank! Ook moet hij een vergunning hebben om hout te vervoeren. Maar helaas is de baas er niet! Alleen de baas mag dat doen maar die is op een belangrijke vergadering. Om half drie moet hij er weer zijn. Frank weet dat om half vier iedereen vrij is, dus grote kans dat de baas lekker naar huis gaat en er niet is om half drie.
Frank krijgt portugeese les en Sandra brengt mensen naar de molen. Ik probeer ondertussen uit te vogelen waarom mijn ipad niet wil opladen in de zon. Ik hoop dat ik nu niet nog een stroombron verlies voor mijn Ipad anders kan ik het niet meer opladen.
Na wat gepuzzel blijkt dat de transformator van het solarpaneel een paar losse draden heeft. Niemand in de buurt die het juiste gereedschap heeft, hopen dat Geraldo in Itepela het kan maken.
Sandra is net terug en ze heeft de vergunning voor het vervoer van brandhout! De baas was toch nog op kantoor gekomen.
Al het goede komt van boven... En sandra kreeg gratis brandhout! Dat wil zeggen: een enorme tak is van een boom afgebroken en op de auto gevallen toen Sandra de vergunning haalde. Nu zit er een dikke deuk in de moterkap en is de vooruit veranderd naar één grote ster. Er kan ook niets heel blijven!
Morgen ga ik misschien naar Itepela, Pedro heeft niets van zich laten horen. Misschien ga ik dan overmorgen? De studenten in Itepela werken waarschijnlijk verder aan het project. Als dat maar goed gaat!

Dinsdag 26 Juli
Lichinga en Itepela

In de ochtend kwam Pedro de tafels maken er was even een werkje maar de tafels van Frank zijn nu goed gelast!
Pedro moest weer de stad in en Frank en ik gingen zelf ook de stad in. Frank had wat spullen nodig en ik had erg veel trek in een fanta annanas. Helaas was er geen fanta annanas te krijgen maar had Frank wel fanta passievrucht gevonden, deze was zeer lekker!
Thuis gekomen was het weer wachten op Pedro. Pedro zei elf uur, daarna zei hij twaalf uur. Uiteindelijk kwam pedro rond half twee! De reis naar Itepela kan weer beginnen!
Aangekomen in Itepela meost ik mijzelf eerst weer even ontdoen van de enorme hoeveelheid stof! Pedro heeft ondertussen Geraldo gevraagd even langs te komen om te kijken naar mijn opladers voor de Ipad. Morgen zal hij gaan solderen, ik hoop dat het werkt!
De studenten hebben niet verder gewerkt aan het project. Pedro gokt dat ze misschien te bang waren om een foutje te maken. 
In de avond starten de bewoners van het dorp de harde muziek met een Dj, iets verder op hoor je de trommelsvan de witchdocter.
Het besnijdenis feest is begonnen en duurt tot november. Tijdens de ramadan is het het rustiger zei Pedro maar anders gaat het gewoon dag en nacht door.
Tijdens het feest worden de jongens van vijf jaar oud besneden. Na een ceremonie in het dorp gaan ze naar de 'bush' daar verblijven ze een aantal weken samen met de witchdocter. Daar worden ze besneden en wordt hun verteld hoe je seks kunt hebben en dat ze iedere vrouw kunnen krijgen die ze willen, ook getrouwde vrouwen.
Met de meisjes gebeurd het zelfde maar de besnijdenis is afgeschaft.
Vroeger ging het anders zei Pedro, toen werdt de jongens geleerd hoe ze moeten jagen en voor hun familie moeten zorgen. 
Tijdens het dansen, wat een onderdeel is van de ceremonie in het dorp, dagen de mannen de vrouwen uit en andersom. Tijdens het dansen zoeken ze een partner uit en delen het bed met elkaar, het maakt niet uit of ze getrouwd zijn of niet. Tijdens het schunnige dansen kijken de kinderen toe, die blijven de hele nacht wakker.
Hoezo lekker aids verspreiden?
Na afloop van het feest ( rond de jaar wisseling) wassen de mannen, vrouwen en kinderen zich in de rivier. Wat soms ook gepaard gaat met seks, voor de ogen van de kinderen. Een zeer verdervend feest voor de kinderen!

Woensdag 27 Juli
Itepela

Vanmorgen zeer vroeg opgestaan om nog wat van het feest te kunnen zien.
Het was minder druk dan Pedro had verwacht. Dit kwam omdat er vanacht gevechten waren tussen diverse clans. Één van de scholieren, Simon, was er tussen verzeild geraakt en gewond geraakt. Gelukkig niet heel ernstig want later op de dag kwam hij Pedro helpen. Wel had hij verwondingen in het gezicht en was duidelijk zichtbaar dat hij last had van pijnlijke plekken om zijn buik,rug en benen. Toch heel stoer dat hij kwam helpen later op de dag!
Op het feest zijn er twee groepen. Er zijn twee families die een feest geven. Beide hebben een witchdocter betaald (5000 meticai) om voor hen een ceremonie te doen en de kinderen dertig dagen mee te nemen in de bush. Soms heeft de witchdocter meer dan tien groepen! Rond grote vuren dansen de mannen van de familie in vrouwenkleding en doen vrouwen dansen. Pedro kon helaas niet uitleggen waarom. Wel verteld hij dat het ieder jaar anders is. Ook de witchdocters dansen in vrouwenkleding. Pedro verteld dat de witchdokters die we zien nog niet DE witchdocters zijn. Want ze hebben geen zaklamp met een staart van een dier, een soort scepter. Later kwamen de witchdocters met de zaklampen mee dansen.
Één van de lage witchdocters vond het leuk dat er een blanke kwam kijken. Hij schudde mijn hand en wilde een praatje maken.
Pedro en ik gaan weer naar huis voor het ontbijt.
Naa het ontbijt gaan we de 'bush' in om hout te halen wat de houthakkers gezaagd hebben.
Het is lastig om het hout naar de auto te krijgen, er moet een stuk door de rivier met gladde stenen gelopen worden, een stuk balanceren over een boomstam, heuvel op en door een stuk met hooggras en lage boomstronken. Simon, Sanoya, Sedani en een aantal vrienden van hun brengen het hout naar de auto.
De studenten van de timmerschool moeten de gaten in de poten maken om de pennen de van regels in te kunnen steken. Tijdens de uitleg stellen ze vragen over de afmetingen! Eindelijk beginnen ze intresse te krijgen in het meten in milimeters! Op het brod schrijf ik hoeveel milimeters er zijn in één centimeter, tien centimeter en honderd centimeter. Ook gelijk er maar bij geschreven dat honderd centimeter één meter is!
Rond drie uit is er een vergadering van het team van Jeugd met een Opdracht van Itepela er worden veel practische zaken besproken. Ik krijg de vraag wat ik vind van Itepela. Ik kan het kort samen vatten: ik kom graag nog eens terug!
Tegen de avond schrijf ik mijn blog van de vorige dag, uit de kerk klinken de zelfgemaakte liederen van Mustafa die Mustafa samen met Simon zingt.
Even later ziet Mustafa mij lopen met mijn ipad. Hij koppelt het gelijk aan foto's kijken! Ik laat wat foto's aan hem zien en gelijk wenkt hij andere mensen om te komen kijken! Even later bekijken we met tien man de fotos die ik in Itepela gemaakt heb.

Donderdag 28 Juli

Één van mijn doelstellingen hier is om een stuk speelgoed te maken voor de kinderen. Dit om te laten zien dat je leuke dingen kan doen met rest hout. Het is zonde van het harde werk om een plank te schaven, te zagen en de stukken die je niet nodig hebt weg te gooien in het vuur. Iets leuks er van maken voor de kinderen is een beter alternatief. De stukken resthout die ik verzameld heb kan ik verwerken in een dubbeldekker vliegtuig. Om speelgoed van resthout te maken heb ik geleerd van mijn duitste opa, hij gooide ook nooit hout weg!
De studenten van de meubelmakersschool gaan verder met het maken van de  pen en gat verbindingen. Al snel komen ze er achter dat het erg precies moet gebeuren als het meubel hoeken van negentig graden moet hebben! Een aantal studenten moeten nieuwe stukken maken omdat de andere stukken niet goed waren. Niet leuk voor hen maar wel leerzaam!
In de middag gaan we weer op pad, op zoek naar een zaag team om instructies te geven en te kijken wat ze doen. Pedro wil twee teams bezoeken, maar helaas is één team niet vindbaar. Na veel vragen aan bewoners van diverse dorpjes (onderdeel van itepela) komen we achter de locatie van team twee. Er is geen kaart van itepela en er zijn geen vaste wegen naar de bush, alleen door de beschrijvingen van de zagers en de bewoners kom je er achter waar ze zijn. Een jongen uit een dorp wil ons de locatie wel laten zien. Hij brengt ons midden in de bush waar een enorme boom geveld is! De boom is zeker een meter in doorsnede. Door het tellen van de jaarringen kopm ik er achter dat de boom ongeveer 135 jaar oud is, waarschijnlijk ouder maar de ringen zijn niet altijd even duidelijk. De zagers waren er helaas niet maar de trip was leuk :)
In de avond maak ik een schets van een veranda voor Aldenice. Ze is er erg blij mee om haar droom op papier te zien. Pedro is er wat minder blij mee want nu wordt het meer realiteit en bestaat de kans dat hij het moet gaan bouwen :)

Vrijdag 29 Juli
 
De meubelmakers zijn bezig met hun project. Het is erg lastig voor ze om de hoeken in negentig graden te laten lopen. Na veel gepuzzel en lange pauzes komen ze in de buurt.
Pedro ziet toch in dat zijn werkplaats niet practisch is. Overal ligt iets, niets heeft een plek. Hij besteed enkele uren aan het organiseren van zijn werkplaats. Hij heeft veel spullen en zijn goede voornemen is om elke dag een uur te besteden aan het organiseren van zijn spullen.
In het kader van efficientie bouwt Pedro een nieuwe werkbank buiten. Practisch ontworpen voor het lassen en metaal bewerken. Ook wil Pedro graag een overkapping om droog te kunnen werken.
In de middag komen er twee dronkaarden voorbij en smeken Pedro om geld. Pedro geeft niet graag geld aan dronkaarden maar heeft medeleiden en bied ze een klus aan. Als zij de overkapping bouwen krijgen ze wat geld van Pedro. Ze willen snel klaar zijn en proberen het werk af te raffelen, maar Pedro wil dat het goed gedaan word en de mannen mogen opnieuw beginnen. 
Het is tijd voor de huiskring, het team van Jeugd met een Opdracht Itepela komt bij elkaar om God te prijzen en te lezen uit Zijn woord. Frank, de jongen die sport evangelisatie doet hier in Itepela, mag het Woord delen. Het gaat over het einde der tijden als God het net vol vis uit het water tild en de goede vis scheid van de slechte vis. De overdenken was om na te denken wat voor vis je bent. Ben je een goede vis of denk je dat je een goede vis bent? Tijdens het lezen gaven hij en Pedro veel details over vissen met een net, dat maakte het stuk nog levendiger!
Tijdens het voeren van Pedro zijn vissen in de vijver zien we in de verte de hut van de besneden kinderen. We horen ze zingen! Pedro verteld dat ze gedwongen moeten zingen, anders krijgen ze slaag. De kinderen hebben pijn door de besnijding, het wordt ook niet gehecht! Pedro verteld dat ze straks in een rij tussen twee boomstammen moeten liggen om te slapen. Ze worden aan de boomstammen vastgebonden zodat ze hun benen niet bij elkaar kunnen doen door de pijn en niet aan de wond kunnen komen met de handen.
In de avond zien we de ouders lopen met eten voor de kinderen. Ze zetten het neer op een afgesproken plaats dan kan de witchdocter het ophalen.
Straks lekker slapen onder het genot van de drums en de harde muziek ( de muziek komt uit opgeblazen speakers die ontzettend rammelen!) tevens schreeuwd de DJ door de megafoons naar de mensen die aan het dansen zijn.  En zijn concurent iets verderop heeft en doet precies het zelfde maar dan met andere muziek.

Zaterdag 30 Juli

De gehel dag verloopt lekker rustig, er zijn geen spannende dingen gebeurd.
Wel heb ik meer informatie gekregen over hoe de bevolking hier tegen aids aan kijkt. Dit na aanleiding van vragen die ik aan Pedro heb gesteld. Ik blijf het raar vinden dat de mensen hier niet op aids letten!
Pedro verteld dat de mensen hier geloven dat je niet zomaar ziek kan worden, al helemaal niet van geslachtsgemeenschap! Als je ziek word komt dat door een vloek die iemand over je heeft uitgesproken en moet je naar de witchdocter om het te laten opheffen. Als de witchdocter het ook niet kan oplossen ben je gewoon zwaar vervloekt!
Dit denken ze bij aids maar ook bij andere ziektes, zelfs rugpijn oid!
In de middag gaan Pedro en ik naar Geraldo, hij heeft mijn ipad oplader gemaakt! Door middel van een onderdeel uit een spaarlamp doet mijn oplader het!
Nu kan ik weer via het stopcontact en ook met het solar paneel opladen.
Geraldo heeft een grote watertank die steeds leeg is. Hij denkt dat de pomp niet goed werkt op zijn solar paneel. Met Pedro zijn generator denkt hij het probleem op te lossen, maar na een uur is er nauwelijks wat bij gekomen. Nu blijkt dat er meer dan twintig kranen zijn aangesloten  de reuze watertank. Deze kranen vind je in diverse huizen op het terrein maar ook buiten in de tuinen. En je raac het misschien al, er stond een kraan open die enorme hoeveelheden water weg liet lopen!
Frank ( de sport evangelist) woont op het terrein bij Geraldo. Hij fokt konijnen! Frank geeft een konijn aan Pedro om morgen op te eten.
Ik ben benieuwd hoe konijn smaakt!
Vannacht is er weer muziek buiten. Ik hoop dat ze verderop in het dorp zijn en niet als gisteren op honderdmeter afstand! 
Morgen begint de rammadan hier, dan is het 's nachts weer lekker rustig.